Çok Yıllık | 0,1-0,3m | 2-4 Aylar | Ho, Na | Hafif Zehirli
Kardelen, Schneeglöckchen, Galanthus nivalis
Ak taş
Kar çanı
Bit çiçeği
Familyası: Nergisgillerden, Narzissengewaechse, Amaryllidaceae
Drugları: Kardelen soğanı: Galanthi bulbus
Kardelen soğanının zehirli olması nedeniyle homeopathiede tentür yapı-mında kullanılır.
Botanik: Avrupa ortasından doğu Türkistana kadar Türkiyenin ise Mar-mara ve kuzey bölgelerinde özellikle de nemli ormanlar, mineral bakımından zengin toprakları sever. Kardelen genellikle kümeler halinde topluca bir arada yetişir. Günümüzde nesli tükenen bitkilerden biri haline gelmiştir, bu nedenle Avrupada toplanması yasaktır. Kökleri yumru şeklinde bir soğan olup üç yaprak tarafından sarılmıştır ve kuru bir ka-bukla sarılıdır. Yaprakları iki adet sağlı sollu cetvel gibi derimsi, koyu yeşil renkli, etli 10-20cm uzunluğunda 0,5-2cm genişliğinde ve uca doğru dil şeklindedir. Çiçek sapı 15-25cm uzunluğunda, bir boru şeklinde olup çiçek bunun ucuna çan şeklinde asık vaziyettedir. Taç yaprakları üç dış ve üç iç olmak üzere ikiye ayrılır, iç taç yaprakları birbirine sarılarak geriden boru görünümü verir ve uca doğru yeşil grimsi beyaz renklidir. İç taç yaprakların içinde altı adet sarımsı döllenme tozluğu ve göbekte ipliğimsi bir iğnesi vardır. Dış taç yaprakları beyaz, oval, gerisine doğru sivricedir ve şayet hava sıcak olursa dış taç yaprakları adeta yanlara doğru açılır ve şayet hava soğuk olur ise kapanarak büzülür.
Yetiştirilmesi: Türkiyenin hemen her bölgesinde yetiştirilebilir ve yer olarak seçerken gölgelik ve nemli yerler tercih edilmelidir.
Hasat zamanı: Çiçek açamaya başladığı andan itibaren kökleri ile birlikte sökülerek yıkanır ve tentür yapımında kullanılır.
Birleşimi: Birleşimindeki maddeleri önemine göre şöyle sıralayabiliriz;
a) Alkaloit türevleri soğanlarında %0,3-1,5, yapraklarında %0,05-1,4 oranında olup kendi aralarında 6 önemli alkaloit grubuna ayrılırlar. Bunların en önemlileri; Galanthamin, Narwedin, Haemanthamin, Lycorin, Galanthin, Masonin, Nivalin, Hippeastrin crinin, Tazettin, Criwellin ve Pretazettini sayabiliriz.
Tesir şekli: Kalp damarlarını kuvvetlendirici, çevre ve merkezi sinir sistemini güçlendirici, virüsleri öldürücü, kadınlarda ağrılı, sancılı adet hallerini kolaylaştırıcı ve bitkilerdeki yaprak bitini öldürücü özelliklere sahiptir.
Araştırmalar:
1) Son yapılan araştırmalara göre yaprak bitini öldürdüğü gibi bu protein GNA-Gen (Galanthus nivali Agglutenin) denir ve bu proteinin patates bitini öldürdüğü ve de üremesini de engellediği tespit edilmiştir.
2) Birleşimindeki Galanthamin Alzheimer karşı kullanılmaktadır. Geniş bilgi için Nergise bak.
Kullanılması:
a) Üniversite kliniklerinde insanlar üzerinde ve hayvanlar üzerinde tedavi denemeleri ve araştırmalar yapılmıştır, fakat bu yeterli değildir. Bu nedenle bugünkü bilgilere göre 2. sınıf bir şifalı bitkidir. Kara pelin otu yerine göre daha etkili olan başka bitkiler kullanılmalıdır. Örneğin Alzheimer karşı Nergis preparatları veya Gökçek İksiri daha etkilidir.
b) Halk arasında Kardelen soğanından elde edilen tentür başta kalp kasları iltihaplanması, kalp kapakçıkları zafiyeti, felç geçiren çocukların sinirlerini yeniden uyarıcı ve harekete geçirici ve de kadınların ağrılı, sancılı, adet hallerini iyileştirici olarak kullanılır. Kardelen soğanından elde edilen galanthaminden sentetik olarak galanthaminhyrobromid (nivalin) üretir. Buda mide, bağırsak, mesane, kas ve rahim gibi organ veya dokuların gerginliğini kaybederek sarkmasına ve de Alzheimer hastalığına (yaşlılık bunaması) karşı kullanılır.
Çay: Zehirli olması nedeniyle çayı içilmez.
Homeopatide: Kardelen çiçek açmaya başladığı andan itibaren sökülerek soğan ve yaprakları yıkanıp temizlendikten sonra ince kıyılarak bir şişeye doldurulur. Kardelen soğan ve yapraklarından 100gr bir şişeye konur ve üzerine 500ml %70lik etanol ilave edilir. Güneş ışınlarından uzakta 4-6hafta muhafaza edilir ve arada bir çalkalanır. Bu süre sonunda süzü-lerek Homeopatide <<Galanthus nivalis>> adı ile anılan tentür elde edilir. bu tentürden duruma göre 4-8hafta günde 3-4defa 10-15damla alınır.
Hastalığın belirtileri (semptom): Hızlı hızlı kalp çarpıntısı ve kollaps duygusu (kan basıncının düşmesi ile ortaya çıkan bitkinlik ve buna bağlı olarak ölüm korkusu) gibi haller ortaya çıkar.
Yan tesirleri: Birleşimindeki alkaloitler yetiştiği töreye göre ve toprağa göre çok farklılık gösterir, bu nedenle tarife uyulmazsa kusma ve ishal gibi rahatsızlıklar görülebilir. Yenmez zira çok tehlikeli olabilir.