Atkestanesi, Rosskestanie, Aesculus Hippocastonum

AT KESTANESİ
Ağaç
15-30m
4-5 Aylar
Ca,Ho,Na
Tohum, Çiçek, Kabuk, Yaprak
Atkestanesi, Rosskestanie, Aesculus Hippocastonum
Acı kestane
Yabani kestane

Familyası: Atkestanesigillerden, Rossketaniengewâchse, Hippocastanaceae
Durugları: Atkestanesi Tohumu; Hippocastani semen
Atkestanesi Çiçeği; Hippocastani flos
Atkestanesi Yaprağı; Hippocastani folium
Atkestanesi Kabuğu; Hippocastani cortex

Atkestanesi tohumu toz, çay, tentür, ve natürel ilaç yapımında kullanılır.

Giriş: Atkestanesinin vatanı Balkanlar, Türkiye ve Kafkaslar olup bura­dan zamanla dünyanın diğer ülkelerine yayılmıştır. Günümüzde bilinen 20 Atkestanesi türü mevcuttur ve bunlardan en yaygın olarak Atkes­tanesi; Aesculus hippocastanum türü kullanılmaktadır. Tarihte Atkesta­nesi başta İstanbul olmak üzere Marmara bölgesinde yaygın olarak ekilmiştir. Atkestanesi eskiden basur, migren, baş dönmesi, bronşit, sara gibi hastalıklara karşı kullanılmıştır. Osmanlılar zamanında nefesi kesilen atlar Atkestanesi ile beslenmiştir. Bu nedenle ismi Atkestanesi olarak kalmıştır. Aesculus kelimesi “esca” kelimesinden türemiş olup Hayvan yemi anlamına gelir.

Botanik: Atkestanesi 15-20m boyunda, gövdesi yuvarlak tacı yarıküre şeklinde olup bitki 150-200 yıl yaşayabilir. Yaprakları parmak şeklinde olup 5-9 oval veya yumurta şeklindeki parçadan meydana gelir ve uzunca sap üzerindedir. Ortadaki yaprakları 15-20cm uzunluğunda, 5-10cm eninde, kenarları dalgalı üzeri derin damarlı, ilk baharda açık yeşil, sonbaharda koyu yeşil bir renk alır. Çiçekleri yenilen piramit şeklinde görülür ve dikine yukarı doğru durur. Taç yaprakları beyaz veya beya­zımsı pembe renkli ortaya doğru kırmızımsı renkli ve ortadan çıkan döllenme tozları bulunur. Çiçeklerin taç yapraklarındaki sarı benekler, çiçeklerin arı veya böceklerin bitki özünü emmek için uğradıklarında döllenir. Döllenen çiçeklerdeki benekler kırmızıya döner ve kırmızı benekli çiçekleri arı ve böcekler ziyaret etmez.Çiçekler sarı benekli iken UV-Işınları yaydığı ışığa doğru giderler. Meyveleri olgunlaşınca dışı dikenli kalın sarımsı veya kahverengimsi koruyucu bir tabakaya sahiptir. Atkestanesinin olgunlaşan meyveleri çatlayarak içinden 2-3 adet kahve rengimsi kırmızı sert kabuklu tohumları yere düşer. Tohumlarının (kes­tanenin) birbiri ile yapışık oldukları yer grimsi beyaz renkli, iç kısım­ları, çok acı ve katmerli tabakalardan oluşur ve takriben ceviz büyüklü­ğündedir.
Yetiştirilmesi: Vatanı Balkanlar, Türkiye, Kafkaslar olup yetiştirilmesi problem değildir. Türkiye’de sürekli kesilmesi nedeni ile oldukça azalmış­ken Avrupa ülkelerinde oldukça sık görmek mümkündür. Tohumları 25-30cm derinliğe gömülmüşse kısa zamanda filiz salarak büyür. Tohumun ekilmesi için en uygun zaman Mart sonu Nisan ayıdır, fakat Mayıs Haziran’da ekilebilir.
Hasat Zamanı: Tohumları Eylül ve Ekim aylarında toplanarak kurutu­larak kaldırılır. Tohumları kurutulduktan sonra öğütülerek veya dövüle­rek un gibi tozu elde edilir.

Birleşiminde: Geniş bilgi: Şifalı Bitkiler ve Alternatif Tıp isimli kitabımızda mevcuttur.
Araştırmalar: Geniş bilgi: Şifalı Bitkiler ve Alternatif Tıp isimli kitabımızda mevcuttur.
Tesir şekli: Geniş bilgi: Şifalı Bitkiler ve Alternatif Tıp isimli kitabımızda mevcuttur.

Kullanılması:
a) Araştırmalara göre preparatlarının (ilaçları=çay, tentür, ekstrak, merhem, kapsül), kronik toplardamar zafiyeti nedeni ile bacaklarda görülen ağrı, ağırlık, yorgunluk, şişme (ödem=su toplama), kramp, varis ve kaşıntı gibi rahatsızlıklara karşı kullanılır.
b) Komisyon E’nin 15/04/1994 tarih ve 71 nolu Monografi bildirisine göre Atkestanesi preparatları başta kronik toplardamar zafiyeti (özellikle bacak toplardamarları) nedeni ile bacaklarda görülen ağrı, ağırlık hissi, geceleri baldır krampları, kaşıntı ve bacak şişmesi (ödem) gibi rahatsızlıklara karşı kullanılabileceği beyan edilmiştir.
c) Homeopati’de; Kan kırmızısı ve iç doku varisler (bacak toplarda­marları), toplardamar iltihaplanması (flebit), bel ağrısı, basur, gast­rit, kronik kabızlık, tıkanma, karaciğerin yetersiz çalışması, ek­lem ve kas ağrıları, boğaz ve yutak iltihaplarına karşı kullanılır.
d) Halk arasında; kronik toplardamar zafiyeti nedeni ile bacaklarda yorgunluk, ağrı, ağırlık hissi, ödem, kramp ve kaşıntı gibi, rahatsız­lıklar ile ağrılı yaralanma ve burkulma sonucu ortaya çıkan iç kanama ve morarma ve omurilik ağrılarına karşı kullanılır.
Çayı: İnce kıyılmış veya toz haline getirilmiş kestane tohum tozundan bir kahve kaşığı demliğe konur ve üzerine 400-500 ml kaynar su ilave edilerek 5-10 dk demlenmeye bıraktıktan sonra süzülerek içilir.

Çay Harmanları.

Merhemi: Atkestanesi ince ince kıyılarak (kabukları ile birlikte) bir kazana konur, kaynatılır ve 200 ml haşlama, 200 gr vazelin ve 200 gr parafinle karıştırılarak buzdolabına konur. Yukarıdaki çay harmanları ile de aynı şekilde merhem yapılabilir.
Homeopati’de: Atkestanesinin tohumları kabuklarından 20 gr ile birlikte ince ince kıyılarak bir şişeye konur ve üzerine 80 ml %70’lik alkol ilave edilerek 4-6 hafta bekletildikten sonra süzülerek Homeopati’de <<Aesculus hippocastanum>> adı ile anılan tentür elde edilir. Bu tentürden günde 3-5 defa 10-15 damla 4-6 hafta süreyle alınır.

Hastalığın belirtileri (semptom):
1) Damarlarda aşırı kan varmış hissi ve kalp, beyin, akciğer ve midede kan fazlalığı
2) Belde aşırı ağrı, özellikle eğilince veya hareket edince
3) Ağız, yutak ve anal mukozasında aşırı kan hücumu ve buralarda şişme, yanma, kuruma ve yara hali
4) Boğaz rahatsızlıkları geçince bağırsak rahatsızlıkları artar. Bağırsak rahatsızlıkları azalınca boğaz ağrıları artar.
5) Midede yanma, ağrı ve ağırlık hissi,
6) Mukoza koyu kırmızı ve toplardamarlar dışa doğru çıkıksa
7) Romatizmalı ve nikrisli durum
8) Toplardamardaki, bacaktaki damarlar adeta patlayacakmış gibi ise
Bu gibi hallerde Atkestanesi tentürü kullanılır.
Yan tesirleri: Atkestanesi tohumu veya tozunun bilinen bir yan tesiri yoktur fakat çok acı olması nedeni ile zaten çok az miktarda alınabilir.
B) Kırmızı Çiçekli Atkestanesi, Rotblühende Roβkestanie, Aesculus carnea
Adından da anlaşılacağı gibi bu bitkinin çiçekleri kırmızı olması nedeni ile farklıdır ve vatanı Kuzey Amerika’dır.
C) Pembe Atkestanesi, Rosa Rosskestanie, Aesculus californica
Bu tür pembe çiçekli olduğundan Pembe Atkestanesi veya Kaliforniya Atkest5anesi diye anılır.
D) Sarı Atkestanesi, Gelb Rosskestanie, Aesculus octondra
ABD’nin sıcak olan güney bölgelerinde yetişir ve çiçekleri sarı renklidir.