Şifalı meyveler arasında yer alan ayva, 5 metreye kadar boy atan kırmızı kahverengi gövdeli meyve ağacıdır. Fazla derine gitmeyen yüzeysel bir kök sistemi vardır. Gülgiller familyasından olan bu meyve ağacının Latince ismi Cydonia Oblonga olarak bilinmektedir. Kapalı tohumlular bölümünden ve iki çenekliler sınıfından olan ayva ağacı ilkbaharda yaprakları ile birlikte pembe ve beyaz renkte çiçekler açar. Yaprakları oval, tomurcuk ve yeni sürgünleri ise tüylüdür. Sonbaharda oluşan ayva meyvesi, yuvarlak ve koyu sarı renktedir. Çekirdekleri bulunan ağaç yıllık bir ağaçtır
Roma uygarlığında parfümden bala kadar her şey için yetiştirilen ağaç dört bin yıldan fazladır Akdeniz ve Asya ülkelerinde yetiştirilmektedir. Batı Asya ve tropikal ülkelerde ayva meyvesi daha yumuşak ve suludur. Yenildiğinde ağızda nahoş bir tat bırakan bu meyvenin tadı elma ile şeftali arasındadır. Çiğ olarak da yenilebilen bu meyve, pişirilerek yendiğinde daha lezzetli ve hoş bir kokusu olur.
Eski çağlarda bağlılığın işareti olarak verilen ve aşk sembolü sayılan ayva, bitkisel tedavi alanında da kullanılmaktadır.
Avustralya dışında dünyanın her tarafında rastlanan ayva dünyada en çok Türkiye’de üretilmektedir. Özellikle ekmek ayvası olarak da adlandırılan ayva türü Türkiye’nin her bölgesinde bahçelerde yetişmektedir.
Ayva reçeli, hoşafı ve kompostosu yapılan bu meyve sağlık açısından da önemli bir meyvedir. Çiçeği, meyvesi, çekirdekleri ve yaprağı kullanılan ayvanın çekirdeği dövüldükten sonra zeytinyağı ile karıştırılıp harici olarak ciltteki yaralara sürülür.
Ayvanın Faydaları
- Grip ve soğuk algınlığı geçirenler bol bol ayva yemeli (fayda sağlaması için dilimlenerek yenmeli)
- Kalp sağlığı için faydalı bir meyvedir,
- Akciğer hastalıklarında koruyucu özellik göstermektedir,
- Boğaz, mide ve bağırsak hastalıklarında şifa kaynağıdır,
- Böbrekle ilgili hastalıklarda koruyucudur,
- Ağız ve göz rahatsızlıklarında tedavi edici özelliği bulunmaktadır,
- Adet kanamalarında rahatlatıcı etkisi vardır.
Öte yandan kaşık ve çatal ile yenmesi halinde çatalda bulunan zealin maddesi ayvadaki pektin ile birleşeceğinden bağırsaklarda gaz yapar ve dışkıyı da gereğinden fazla yumuşatır. Bu sebeple ayva çatalla yenmemelidir. (Araştırma Brenthill Üniversitesi’nde yapılmıştır)