Bergamot (Citrus Bergamia)

Bergamot sedefotugillerden anavatanı Batı Hindistan olan bir bitki türüdür. Ortalama 4 m. boyunda bir ağacın meyvesidir. Yaprakları koyu yeşil, çiçekleri beyaz, meyveleri de armut şeklinde yeşilimtrak bir sarı renktedir. Acı-ekşi bir tadı vardır. Türkiye’de Adana, Hatay, Mersin civarlarında yetişmektedir. Türkçede “bey armudu” olarak bilinen bergamotun yaygın kullanımı, küresel alandaki adıdır.

Bergamot kullanım alanı oldukça yaygın şifalı bitkiler arasında yer almaktadır. Meyve kabukları sıkılarak bergamot esansı elde edilir. Bu esans hoş kokulu ve acıdır. Kozmetikte, parfümeride, ilaçlarda ve çaylara koku vermek için değişik şekillerde kullanılır. Çay sektöründe bergamot aromasına “earl grey” denilmektedir ve yaklaşık 1000 yıldır çay olarak kullanılmaktadır. Çayın daha renkli ve demli olmasını sağlar. Aynı zamanda çaya değişik bir koku da vermektedir. Bergamottan elde edilen bergamot yağı bitkisel tedavi amacıyla kullanılır. Kabuklarından da bergamot reçeli yapılır. Bergamot aynı zamanda bakteri oluşumunu engelleyerek uzun süre saklanması gereken etleri de korur. Bergamot kimya sanayiinde sitrik asit ve kalsiyum sitrat yapımında kullanıldığından dolayı ticari değeri de gitgide artmaktadır.

Bergamot çayı, bitkinin kurutulmuş yapraklarından, tohumundan veya kabuğundan hazırlanabilir. Çay sıcak ya da soğuk olarak tüketilebilmektedir. Koku olarak portakala benzemektedir. Tohumu veya yapraklarını kullanırken 1 demliğe;  2 çay kaşığı, kabuğunu kullanırken ise 1 çay kaşığı yeterli olmaktadır. Çayını içmek aşırı yemek yeme sonrasındaki şişkinliği alır. Buharını solumak ise baş ağrısı, sinüs sorunları, öksürük, grip ve mide bulantısına iyi gelmektedir. Ancak uzun süre kullanımında rahim kasılmalarına neden olur ve adet düzensizliğine yol açabilir. Soğuk algınlığı tedavisinde kullanılacaksa en fazla 4 gün içilmelidir. Henüz araştırmalar tamamlanmadığından gebelik ve emzirme dönemlerinde kullanılması tavsiye edilmez.

Bitkiden elde edilen bergamot yağı ise canlandırıcı, dengeleyici bir özelliğe sahiptir. Bergamot yağı yoğunlaştırılmış formda olduğundan dolayı cilt üzerine direkt olarak sürülmemelidir. Cilt yanıklarına neden olmaması için diğer yağlarla karıştırılıp hafif formül elde edilmelidir.

Bergamot Faydaları

• Ateşli hastalıklarda hastalığın belirtilerini azaltır,
• Güçlü bir idrar ve ödem söktürücüdür,
• Yaprakları çiğnenirse ağız kokularını giderir,
• Değerli tohumları kurutulup saklanır ve zehirli hayvan sokmalarında çay olarak içilir.