Ağaç | 10-25m | 4-5 Aylar | Ca,Ho,Na | Yaprak ve Meyve kabuğu
Ceviz, Walnuβ, Juglans regia
Kral cevizi
Orient cevizi
Familyası: Cevizgillerden, Walnuβgewâchse, Juglandaceae
Drugları: Ceviz yaprağı; Juglandis folium
Meyve kabuğu; regiae nucum cortex
Ceviz yağı; oleum
Ceviz yaprağı ve Meyve kabuğu (yeşilken) çay, tentür ve natürel ilaç yapımında ve Ceviz yağı çok nadir pasta kurabiye v.b yapımında kullanılır.
Giriş: Cevizin oldukça çok türü mevcuttur. Fakat bunlardan Kral cevizi; Juglans regia dünyanın hemen her tarafına yayılmıştır. Juglans eski Latince Jovis glans kelimesinde türemiş olup Tanrı yemeği anlamına gelir. Regia kelimesi kral veya krala yakışır anlamına gelir. Bazı yazarlara göre cevizin vatanı Kafkaslar, bazılarına göre balkanlar, bazılarına göre ise Türkiyedir. bitki önce eski Yunan sonra Romaya oradan da Batı Avrupaya yayılmış ve son olarak da Amerika ve nihayet Avusturalyaya götürülerek kültür bitkisi olarak yetiştirilmiştir. Eskiden halk arasında Ceviz yaprağı sıraca, beze hastalıkları, deri hastalıklarına karşı ve saç bakımı için kullanılmıştır.
Botanik: Ceviz ağacı 10-25 m boyunda 100-200 yıl yaşayabilen uzun ömürlü bir ağaç olup geriden büyük top gibi görünür. Kanat yaprakları 30-40 cm uzunluğunda olup 5-9 yaprakçıktan meydana gelir. Kanat yaprakları meydana getiren çift yaprakçıklar küçük olup doğru büyür ve uçtaki yaprakçık en büyüğüdür. Yaprakçıklar oval veya eliptik şekilde, kenarları bütün ve hafif dalgalı, kısa saplı, üzeri derin damarlı, üst yüzeyi açık yeşil ve alt yüzeyi kahverengimsi veya sarımsı yeşil renklidir. Çiçek-leri aynı ağaçta bir evli olup, erkek çiçekleri kuyruğundan asılmış kediciği andırdığından kedicik denir ve 8-10 cm boyunda sarımsı yeşil renklidir. Dişi çiçekleri ise oldukça küçük olup1-3 tanesi bir arada olabilir ve4 dalların en uç noktasında bulunurlar veya kupa şeklindedir. Dişi çiçekleri döllendikten sonra meyve olgunlaşmaya başlar, önce koyu yeşil iken, olgunlaştıkça esmerleşir ve sonunda dış kabuk patlayarak içinden ceviz¬ler dökülür.
Yetiştirilmesi: Cevizin vatanı Türkiye olup, bu nedenle Türkiyenin hemen her bölgesinde rahatlıkla yetiştirilebilir fakat Türkiyede yeterince yetiştirilmemektedir.
Hasat zamanı: Yaprakları Haziran ve Temmuz aylarında toplanır, hava¬lı, kuru bir yerde kurutulur.
Birleşimi: Ceviz yaprağının birleşimindeki maddeleri önemine göre şöyle sıralayabiliriz;
a) Tanin türevleri %8-10 arasında olup, Ellagtaninler ve Gallotaninler en önemlileridir.
b) Napthochinon türevleri;İ Juglon, Hydrojuglon, Hydrojuglonglikozit, bunlardan Juglon stabil (dayanıklı) olmayıp hemen birbiri ile birleşerek siyahımsı pigmentler oluşturur ve yapraklar siyahlaşır.
c) Flavonglikozitler; Quercetin-3-rhamnoasid, Hyperosid, Kâmpferol, Quercetin ve Juglanin içerir.
d) Eterik yağ türevleri %0,01-0,03 Germacren 0, Caryophlen, β-Pinen ve Limonen
e) Ayrıca C-vitamini %1, β-Carotin (Provitamin A) ve Kalsiyum içerir.
II) Cevizin yeşilken soyularak toplanan kabuğu yüksek oranda (%20) Tanin ve az miktarda C-vitamini içerir.
Araştırmalar: Araştırmalar oldukça eski olup, yeni ve modern klinik araştırmaların yapılması gerekmektedir.elimizdeki bu araştırmaları yeterli saymak pek doğru değildir.
1) 1844de Prof.Dr.Nasse ve ekibi Bonn Üniversitesi Tıp Fakültesinin kliniğinde Ceviz yaprağı ile Sıraca hastalığı olan 117 hasta üzerinde tedavi denemesi yapılmıştır. Bu tedavi denemesinin sonunda has¬talığın iyileştiği görülmüştür. (LBH.391)
2) Fransız asıllı Dr.Leclerc Ceviz yaprağı ile yaptığı tedavi deneme¬lerinde veremli bağırsak iltihaplanması sırasında sindirim sistemi ve kaslara etki ettiği tespit edilmiştir.
3) Cenevreli (Genf) Dr. Juzine 1842de Ceviz yaprağı ile yaptığı tedavi denemesinde sıracalı hastaların sağlıklarına kavuştuklarını tespit et-miştir. (Nhp.3.94.330)
4) Clotar Müler 1870 yılında Ceviz tentürü ile 12 denek üzerinde tedavi denemesi yapmıştır. Bu deneyde koltuk altı bezelerindeki kabarcık¬lar, Lenf bezi şişmesi, iri çıban ve ekzema gibi rahatsızlıkların iyileş¬tiğini tespit etmiştir. (B.Vonarburg 3.173)
Tesir şekli: Damarları büzücü, krampları önleyici, derideki iltihapları ön¬le-yici, kan temizleyici, aşırı terlemeyi önleyici ve kaşıntıyı önleyici özelliklere sahiptir.
Kullanılması:
a) Klasik araştırmalara göre Ceviz yaprağı başta sıraca hastalığına karşı kullanılır.
b) Komisyon Enin 101 nolu ve 01/06/1990 tarihli Monografi bildirisine göre Ceviz yaprağının başta haricen derinin hafif iltihaplanması ve aşırı terlemeye (el ve ayaklar) karşı kullanılır.
c) Halk arasında dahilen başta sıraca, ekzema, akne ve basura karşı kullanılır ve haricen ağziçi, dişeti ve bademcik iltihaplanmasına karşı gargarası yapılır ve göz iltihaplanmasında kompres yapılır. Ayrıca verem, lenf bezi iltihaplanma ve şişmesi gibi rahatsızlıklara karşı eskiden kullanılmıştır. Fakat günümüzde bu rahatsızlıklara karşı daha etkili ilaçlar mevcuttur.
Çayı: İnce kıyılmış, kurutulmuş Ceviz yaprağından iki kahve kaşığı demliğe konur ve üzerine 300-400 ml kaynar su ilave edilerek 5-10 dk demlenmeye bıraktıktan sonra süzülerek içilir.
Çay Harmanları;
Gökçek Aşırı Terlemeye çay (çay içilir, el ve ayakların banyosu yapılır);
>30 gr Adaçayı yaprağı
>30 gr Atkuyruğu otu
>20 gr Ceviz yaprağı
>10 gr Civanperçemi otu
>10 gr Çemen tohumu
Gökçek El ve ayakların aşırı terlemesine karşı çay (el ve ayak banyosu yapılır);
>25 gr Menekşe kabuğu
>25 gr Söğüt kabuğu
>25 gr Çemen tohumu
>25 gr Ceviz yaprağı
Gökçek Basur çayı;
>25 gr Menekşe otu
>25 gr Ceviz yaprağı
>25 gr Çoban çantası
>15 gr Hamamelis
>10 gr Atkestanesi
Homeopatide: Cevizin olgunlaşmamış meyve kabuğu ve Ceviz yap-rağından eşit oranda 20 gr ince kıyılarak bir şişeye konur ve üzerine %70lik 80 ml Alkol ilave edilerek 4-6 hafta sonra süzülerek Homeopatide <<Juglans regia>> ismi ile anılan tentür elde edilir.
Hastalığın belirtisi (semptom):
1) Özellikle kış aylarında deride kabarcıklar oluşursa,
2) Yemekten sonra ve hareket edince ağrılar artarsa
3) Anüste kaşıntı ve yanma varsa
4) Yüzde kırmızı sivilceler; yüzde baş derisinde, kulak arkası ense, omuz, sırtta varsa
5) Yağlı yemeklerden sonra ağrılar artarsa
6) Ağrılar sağ koltuk altından sol koltuk altına geçerse
Bu gibi hallerde Ceviz tentürü kullanılır. Bu tentürden günde 3-5 defa 10-15 damla 4-6 hafta süreyle alınır.
Yan tesirleri: Bilinen bir yan tesiri yoktur. fakat midesinden rahatsız olanların uzun süre ve yüksek dozajda kullanmaması önerilir.
B) Gri Ceviz, Grave Walnuβ, Juglans cinerea L.
Amerika cevizi
Gri cevizin yaprakları mızrak şeklinde üzeri noktalı, kenarları kertiklidir. Bu cevizin dal ve kök kabuklarının iç kısmı Homeopatide tentür yapımında kullanılır. Bu cevizin tentürü karaciğer, deri ve kas rahatsızlıkları ve hastalıklarına karşı kullanılır.
C) Kara Ceviz, Schwarzer Walnuβ, Juglans nigra
Vatanı Kuzey Amerikanın doğu kısmı olup gövdesi siyah olduğundan Kara Ceviz diye anılır. Bu cevizin kanat yaprakları 11-19 adet parça yapraktan oluşur. Yapraklarının ceviz yaprağı gibi kullanıldığı ileri sürülmektedir.