Çölyak hastalığı

Çölyak hastalığı, vücutta ince bağırsaklarda emilim bozukluğuna ilişkin bir hastalıktır. Bu emilim bozukluğunun oluşmasında gluten denilen ve özellikle de tahıllarda bulunan, bilhassa da çok tüketilen buğday da olan bir proteine karşı ince bağırsaklarda gelişen toksit bir reaksiyon sonucu oluşan emilim bozukluğuna denilmektedir. Genel olarak baş ağrıtan ve ciddi bir sorun yaratan hastalıktır.

Gluten bir proteindir ve buğday, arpa, yulaf ve çavdar gibi tahılgillerde bulunmaktadır. İnce bağırsaklarda meydana gelen bu toksit reaksiyonun nedeni, glutenin içerisindeki bir maddeye karşıdır. Emilim bozulduğu için kişide bu duruma karşı birtakım belirtiler ortaya çıkmaktadır. Genetik yönü yüksek olan bir hastalıktır. Doğuştan ailevi bir yatkınlık söz konusu ise, bazı çevresel faktörlerin etkisiyle de kolay tetiklenmektedir. Özellikle, çocuklarda 8-12 aylık iken çölyak hastalığı görülebilmektedir. 20-30 yaş grubu olan genç dönemde ise, bilhassa kadınlarda daha fazla görülebileceği gibi, 50-60 yaş grubundaki erkeklerde de ortaya çıkabilmektedir.

Belirtileri : En önemli iki belirtisi olarak karın ağrısı ve ishal diyebiliriz. Özellikle uzun süre devam ettiği takdirde halsizlik, yorgunluk, adale ağrıları şeklinde kendini göstermektedir. Ayrıca, çölyak hastalarında ince bağırsakta meydana gelen emilim bozukluğu nedeniyle alınan gıdalar da yeterince emilemeyecektir. Bu nedenle kalsiyum, folik asit, demir ve magnezyum gibi minerallerin eksikliği sebebiyle adale krampları yüksek oranda görülmektedir. Hatta çabuk yorulma, sırt, kol ve bacaklarda üzeri sıvılarla kaplı bir şekilde ciltte kızarıklık ve birtakım cilt lezyonları görülebilmektedir. Ağız kenarlarında da, bazı cilt lezyonları oluşarak kendini gösteren bir hastalıktır.

Tedavi : Bir çölyak hastalığında uygulanacak en önemli tedavi hekim tarafından önerilen diyettir. Hastaların diyete, çok özen göstererek dikkat etmeleri gerekmektedir. Eğer, uygulanan diyete rağmen bir sonuç elde edilemiyorsa bu hastalara tedaviye yanıt vermeyen çölyak hastaları da denir. Bu hastalara hekimin isteği üzerine kortizon tedavisi uygulanarak, hastaların şikayetlerinin azaltılması sağlanmaktadır. En özel ve en önemli tedavi yöntemi, aslında sıkı bir diyettir. Çölyak hastalarının kesinlikle glutensiz gıdalar tüketmeleri gerekmektedir. Az miktarda tüketmek bile doğru değildir, tamamen glutenden uzak bir beslenme alışkanlığı elde edilmelidir.