Fasulye, Bohne, Phaselus vulgaris

FASULYE
Bir yıllık | 0,5-4m | 6-9 Aylar | Ca,Ho,Na | Zehirli

Fasulye, Bohne, Phaselus vulgaris 
Sırık fasulyesi
Bahçe fasulyesi

Familyası: Baklagillerden, Schmetterlingsblütengewaechse, Fabaceae (Leguminosae) 

Drugları: Fasulye kapçığı (kapsülü): Phaseoli pericarpium-frutus phaseoli sinesemine
Fasulye meyvesinin tohumları çıkarıldıktan sonra kapçıkları (kapsülleri) kurutularak, çay, tentür veya natürel ilaç yapımında kullanılır.

Botanik: Fasulyenin asıl vatanı orta ve güney Amerika olup, buradan 1685 yılında İspanyollar tarafından ispanyaya getirilmiş ve oradan önce Avrupa’ya, sonrada bütün dünyaya yayılmıştır. Günümüzde 70’in üze¬rinde fasulye çeşidi bulunmaktadır. Fasulyenin genellikle beyaz renkte olanı tercih edilmektedir, fakat kırmızı, siyah, kahverengimsi ve üzeri de¬senli olan çok çeşitleri mevcuttur. Türkiye’de genellikle ayşekadın, barbunya, horoz ve çalı türleri tanınmakta ve yetiştirilmektedir. Fasulye¬nin yaprakları üçü bir arada uzun bir sap üzerinde olu, her biri yumurta şeklinde, uçlara doğru sivri, kenarları bütün, ortada bir ana ve ondan kenarlara doğru yay şeklinde uzanana yan damarlar bulunur. Yaprakları 7-20cm büyüklüğünde, yeşil renkli ve üzeri hafif tüylüdür. Çiçek sapı yaprak sapının koltuğundan çıkar ve her sapta 2-6adet çiçek bulunur ve taç yaprakları pembe, vişneçürüğü, kırmızı veya eflatun renklerde ola¬bilir. Kupa yaprakları çan şeklinde, yeşil renkli, beş adet irili ufaklı dişlere sahip olup, taç yapraklarını kavramıştır. Olgunlaşan fasulye kapsül¬lerinde 4-10adet çekirdek bulunur ve kapsülleri (meyveleri) 10-20cm boyunda olur. 

Yetiştirilmesi: Mart ve Nisan aylarında saksı, kasa veya seralarda to-humlarından fide elde edilir ve bu fideler Nisan ve Mayıs aylarında bahçe ve tarlalara 6-10cm sıra ve 40cm ara ile ekilir.

Hasat zamanı: Meyveleri olgunlaşan kapsüller sararır ve çatallaşmaya başlayınca toplanarak, içindeki tohumları çıkarılır. Tohum ve kapsülleri ayrı olarak güneşte iyice kurutulduktan sonra kaldırılır.

Birleşimi: Birleşimindeki maddeleri önemine göre şöyle sıralayabiliriz;
a) Phaseolin ve bunun açık formülüne çok yakın olan Phasin (Toxoalbumin=Phytoalexin) içerir.
b) Aminoasit türevlerden; Arginin ve Lysin
c) Vitaminlerden; B1, B2, B3 (Niacin) ve B6
d) Minerallerden; Demir, Potasyum ve Fosfor
e) Ayrıca; Proteinler, Karbonhidratlar, Flavonitler, Salisilik asit, Allantoin ve Trigonellini içerir. 

Tesir şekli: Kapsülleri; idrar artırıcı, müshil yapıcı ve hafif kandaki şekeri düşürücü özelliklere sahiptir. 

Kullanılması:
a) Üniversite kliniklerinde tedavi denemeleri ve araştırmalar yapılma-mıştır. Bu nedenle bugünkü bilgilere göre 2. sınıf bir şifalı bitkidir. Fasulye yerine göre daha etkili olan başka bitkiler kullanılmalıdır. Örne¬ğin idrar yolları rahatsızlıklarına karşı Ardıç kozalağı, Huş yap¬rağı, Ayrık otu, Isırgan kökü, A.Başak otu preparatları veya Gökçek İksiri daha etkilidir. Şeker hastalığına karşı ise yaban mersini yap¬rağı, Beşparmak kökü, Karahindiba otu ve kökü, Kantaron otu, Müba-rekotu, Devedikeni otu, Çemen tohumu preparatları ve Gökçek iksiri daha etkilidir.
b) Komisyon E’nin yayınladığı Monografi bildirisine göre Fasulye kapçığı idrar söktürücü olarak kullanılabilir.
c) Fasulye kapçığı halk arasında genellikle Avrupa’da idrar söktürücü, müshil yapıcı ve romatizma çaylarında kullanılır. Türkiye’de ise genellikle hayvan yemi olarak, bazı yörelerde ise yakacak olarak kullanılır. Fasulye kapçığı başta idrar yolları rahatsızlıklarına karşı nadiren de romatizma, gut, siyatik, ödem ve şeker hastalığına karşı kullanılır.

Açıklama: Fasulye tohumları phasin içerir bu madde zehirli olmasından dolayı taze olarak yenmez. Kuru fasulye olarak bilinen fasulye tohum-larının yemek yapmadan önce mutfakta haşlanması gerekir. Ancak bu şekilde phasin bozulur ve zararsız bir şekle dönüşür. Bazı Alimlere göre fasulye kapçığı çok az miktarda krom içermektedir ve krom kandaki şekeri hafif düşürücü özeliğe sahiptir. Şeker hastalığına karşı bana göre yaban mersini yaprağı, Beşparmak kökü, Karahindiba otu ve kökü, Kan-taron otu, Mübarek otu, Devedikeni otu ve Çemen tohumu, preparatları veya Gökçek İksiri daha etkilidir.

Çay: İki tatlı kaşığı fasulye kapçığı demliğe konur ve üzerine 300-500ml kaynar su ilave edilerek 5-10dakika demlenmeye bırakılır ve sonra süzülerek içilir. 

Çay Harmanları;

Gökçek Böbrek ve mesane çayı;
>20 gr Mürver çiçeği
>20 gr Isırgan otu kökü
>20 gr Fasulye kapçığı
>20 gr Ak huş yaprağı
>20 gr Altın başak otu

Gökçek Böbrek ve idrar yolları çayı;
>20 gr Orta sifon yaprağı
>20 gr Ayı üzümü yaprağı
>20 gr Ak huş yaprağı
>20 gr Altın başak otu
>20 gr Fasulye kapçığı

Gökçek Müshil yapıcı çay;
>20 gr Sinameki yaprağı
>20 gr Meyan kökü
>20 gr Rezene tohumu
>20 gr Mürver çiçeği
>10 gr Menekşe otu
>10 gr Fasulye kapçığı

Yan tesirleri: Fasulyenin tohumlarının, yani kuru fasulye haşlanmadan yemeği yenmez. Şayet haşlamadan yemeği yapılır ise zehirlenmelere ne-den olur. Birleşimindeki phasin haşlanınca değişerek zararsız hale gelir.