GİNKGO
Ağaç | 30-40m | 4-5 Aylar | Na,Ho | Yaprakları
Ginkgo, Gingko, Ginkgo biloba
Ginkgo ağacı
Mabed ağacı
Beyin ağacı
Kafa ağacı
Familyası: Ginkgogillerden, Ginkgogewâchse, Ginkgoceae
Drugları: Ginkgo yaprakları; Ginkgo folium
Ginkgo yapraklarının tentürü ve ekstresi yapılır ve de ekstresinden hap ve kapsüller elde edilir.
Giriş: Ginkgo, Ginkgogiller ailesinden olup bu ailede sadece bu tür mev-cuttur. Bunun haricinde başka bitki mevcut değildir. Ginkgo Çince gümüş meyve anlamına gelen Yin-kuoden türemiştir ve biloba kelimesi ise Latince bilabus kelimesinden türemiş olup iki loplu anlamına gelir. Zira yaprakları genellikle iki lopludur. Türkçe Mabed ağacı diye de anılır çünkü Çin ve Japonyada genellikle tapınakların bahçesinde yetiştirilmiştir. Vatanının Orta ve Doğu Çin olduğu tahmin edilen bitki XI. yy.da Japonyada 1730da Avrupaya getirilmiş ve yetiştirilmeye başlanmıştır. Eskiden Çinliler tarafından meyveleri çiğ olarak veya çekirdekleri kavrularak yenmiş ve birçok hastalığa karşı iyi geldiği iddia edilmiştir. Zamanla yapraklarından çay yapılarak içilmiş ve damarları genişletici özelliğinin fark edilmesi ile birlikte yüzlerce deney ve testler yapılmıştır. 1929da başlayan detaylı araştırmaların sonunda Scwabe firması 1965de Ginkgo ekstresi elde etmiş ve böylece haplar, damlalar ve kapsüller üretilmeye başlanmıştır ve de Ginkgo ilaçları dünyada en çok satılan natürel ilaçlardan biri olmuştur.
Botanik: Ginkgo 30-40m boyunda ve gelişmiş olanı 3-4m çapında bir gövdeye sahiptir ve bitki iki cinsiyetlidir. Yani erkek çiçekleri ve dişi çiçekleri ayrı ayrı bitkidedir. Yaprakları yelpaze şeklinde olup, genellikle iki loplu, uzun saplı, ilkbaharda koyu yeşil ve sonbaharda altın sarısı bir renk alır. Erkek çiçekleri salkım gibi topluca bir arada, dişi çiçekleri ise yaprak saplarının dibinden çıkar. Meyveleri uzun bir sapa asılı şekilde olup, önce yeşilimsi, olgunlaşınca altın sarısı bir renk alır ve 2-3cm çapındadır. Ginkgonun aslında meyvesi yoktur, çekirdeği saran etli bir tabaka mevcuttur ve aynı Cevizde olduğu gibidir.
Yetiştirilmesi: Oldukça kolaydır, güneşli bir yerde, humuslu toprakta ve mümkünse su kenarlarına dikilmelidir. Ginkgo ılıman iklimli bölgelerden yarı tropik bölgelere kadar hemen her yörede yetişir. Bu nedenle Ginkgo Türkiyenin hemen her yöresinde yetiştirilebilir. ABDnin II. Dünya savaşı sırasında Hiroşimaya attığı atom bombası nedeniyle çevresinde hiçbir bitki bırakmayıp yok etmiştir. Ginkgonun ise yaprakları dökülmüş ve bir sene sonra yaprakları yeniden yeşermiş ve çiçek açmıştır. Hiçbir bitki yıllarca bu yörede bitmezken Ginkgo bitmiştir.
Hasat zamanı: Hazirandan Eylüle kadar Ginkgo yaprakları toplanır ve taze olarak tentür yapımında veya ekstresinin elde etmek için kullanılır.
Birleşimi: Ginkgo yapraklarının birleşimindeki maddeleri önemine göre şöyle sıralayabiliriz;
a) Diterpenlacton türevleri; %0,05-0,25 arasında olup en önemlileri; Ginkgolid A, B, C, J ve M olmak üzere 5 önemli alt türe sahiptir.
b) Sesquiterpenler %0,04-0,2 arasında bulunur ve tek alt türevi vardır ve Bilobalid ismi ile anılır.
c) Flavonolglikozitler %0,5-1,8 arasında olup bunlarda 3 grupta toplanırlar.
1) Flavonolmonoglikozitler; Kâmpferol-3-O-glikozit, İzoramnetin-3-O-glikozit, Qercetin-3-0-glikozit, Qercetin-3-O-ramnosit ve Kâmpferol-7-O-glikozit içerir.
2) Flavonoldiglikozitler; Kâmpferol-3-O-rutinosit, Qercetin-3-O-rutinosit ve İzovamnetin-3-O-rutinosit
3) Flavonoltriglikozitler; Qercetin-3-O-diglukoramnosit, İzoramnetin-3-O-diglukoramnosit
d) Biflavonlar %0,4-1,9 arasında olup en önemlileri; Amentoflavon, Bilobetin, 5-Metoksibilobetin, Ginkgetin ve İzoginkgetin ve de Sciadopitysin
e) Proanthocyanidinler %8-12 arasında olup bunlarda Polimer şekildeki (birçok) Prodelphinidin ve Procyanidinlerden oluşur.
f) Steroidler; Sitosterin, Campesterin ve Sitosteringlikoziti sayabiliriz.
g) Organik asitlerden; Shikimaasit, Ginkgolasit, 6-Hidroksikynurenasit ve 4-Hidroksibenzoeasit içerir.
Araştırmalar: 1929dan 1965e kadar süren araştırmalar sonunda Sch-wabe firması bitkinin yapraklarından bir hesap özeti elde etmiştir ve bugüne kadar yüzlerce araştırma yapılmıştır. Bu araştırmalardan Ginkgo ekstresinin beyindeki kan dolaşımını artırdığı ve düzenlediği, böylece birçok hastalığı önlediği tespit edilmiştir.
1) Çeşitli kliniklerde 36 araştırma yapılmış ve toplam 10815 hasta üze-rinde tedavi denemesi yapılmıştır. Bu tedavi denemelerinde Ginkgo ekstresinin beyin fonksiyonlarının çalışmasını artırdığı ve böylece başta bunama (Dement) gibi birçok hastalığı iyileştirdiği tespit edilmiştir. (RP.53)
2) Toplam 292 kontrol doktorunun gözetiminde kulak çınlaması (tin¬nitus) ve baş dönmesi rahatsızlığı olan 1357 hasta üzerinde Ginkgo ekstresi ile tedavi denemesi yapılmıştır. Bu tedaviyi gözetleyen dok¬tor ve hastaların bu natürel ilaç hakkındaki beyanları %80 oranında çok iyi ve iyi olmuştur. (Nhp.1.00.1795)
3) Arrigo (1986) 80, Dieli ve ekibi (1981) 40, Gessner ve ekibi (1984) 57, Halama ve ekibi (1988) 40, Hofferberth (1989) 36, İsrael ve ekibi (1987) 80, Piloux ve ekibi (1983) 12, Taillandier ve ekibi (1986) 166 ve Weitbrecht ve Jansen 40 beyin fonksiyon rahat¬sızlıkları olan hastalar üzerinde 14 hafta süren tedavi denemeleri yap¬mışlar ve hastaların durumunda büyük oranda iyileşme görül¬müştür. (PP.65)
4) 99 ve 103 kulak çınlaması, 35 ve 70 baş dönmesi, 80 ani sağırlık, 29 şeker hastalığı nedeniyle görme bozukluğu, 60 atardamar tıkanması (Fontaine), 166 beyin fonksiyonu zafiyeti, 40 bunama, 209 çok yönlü enfeksiyon nedeniyle bunama gibi rahatsızlıkları olan hastalar üzerinde Ginkgo ilacı ile 3-6ay süren tedavi denmeleri yapılmış ve has¬taların rahatsızlıklarının büyük oranda iyileştiği görülmüştür. (H.H.B.V.280-4)
Tesir şekli: Damarları genişletici, kan dolaşımı artırıcı, beyin metabo-lizması düzenleyicisi, ağrı kesici (analjezik),doku ve hücrelerde oksijeni artırıcı ve su toplamasını önleyicidir.
Kullanılması:
a) Araştırmalara göre beyin damarlarının daralması, sertleşmesi ve yağ-lanması nedeni ile kişide beyin fonksiyon zafiyetini ortaya çıkarır. Bu da çok çeşitli hastalıklara neden olur ve bunların başında; hafif beyin kanaması, unutkanlık, konsantrasyon zafiyeti, anlama zafiyeti, hafıza zafiyeti, güç zafiyeti, baş dönmesi, hemen yorulma, işin so¬nunu ge-tirememe, uyku rahatsızlıkları, beyinde oksijen azlığı (hipoksi), be¬ynin beslenme zafiyeti, dermansızlık, depresyon, baş ağrısı, iç hu¬zur-suzluk, kulak çınlaması, ani sağırlık, korku hissi, bunama (dement), beynin su toplaması (ödem), beyan damarlarının tıkanması, beyinde kan dolaşımı yetersizliği, fortaine (bacak atarda¬marlarının tıkanması) ve görme bozuklukları gibi rahatsızlıklara karşı kullanılır.
b) Komisyon Enin 19/07/1994 tarih ve 133 nolu Monografi bildirisine göre aseton ve su ile elde edilen ekstresi; hafıza rahatsızlıkları, kon-santrasyon rahatsızlıkları, depresyon durumları, baş dönmesi, kulak çınlaması, baş ağrısı, bunama (dement) ve fortaine (bacak atar-damarlarının tıkanması) karşı kullanılabileceği beyan edilmiştir.
Açıklama:
1) Ginkgonun birleşimindeki özellikle de Ginkgolid B kanın pıhtılaş¬ma¬sına neden olan PAFı frenler ve böylece pıhtılaşmayı önler. PAF (trombositleri aktifleştiren faktör{platelet activating factor}) vücu¬dun kendi ürettiği fosfolipittir (Phospholipid) ve dengesinin sağlan¬ması halinde beyin kanaması veya kalp enfarktüsüne sebep olur. Be¬yin damarlarının sertleşmesi, daralması ve yağlanması nedeni ile bu¬ra-larda hareket edemeyen trombositler birbirlerine yapışarak damarların tıkanmasına ve de neticede beyin kanamasına sebep olurlar.
2) Serbest radikaller hücrelere, hücre zarına zarar verirler çünkü vücut-taki çeşitli enzimlerin ve hormonların yapısını bozarlar ve hatta DNAya dahi zarar verirler. Ginkgonu birleşimindeki Flavonoller ser-best radikalleri yakalayarak onları zararsız hale getirir. Böylece hem kan dolaşımını normalleştirir hem de yıpranan hücreleri korur ve yeni-lenmesini sağlar.
3) Bilindiği gibi Ginkgo ekstresinin %24ü Flavonol ve Flavonglikozitler, %6sı Ginkgolidler ve %3ü Bilobalid içerir. Ginkgo ekstresi beyne oksijen akışını artırır, kan akışını artırır, damarları genişletir, lipitleri (yağları) azaltır ve böylece beyin tansiyonu tekrar düzelir. Buna bağlı olarak da birçok hastalık ortadan kalkar. Şayet zamanında tedbir alınmaz ise beyin yeterince beslenemeyeceğinden birçok fonksi¬yonunu yeterince yapamaz ve bunların başında da yaşlılarda bunama (dement) hastalığı (Alzheimer), kulak çınlaması (tinnitus), baş dönmesi, konsantrasyon bozukluğu vb rahatsızlıklar ortaya çıkar.
4) Bacaklarda genellikle baldırlardaki atardamarlardaki yağlanma, sert-leşme ve kısmen tıkanma nedeniyle hasta aksayarak yürür. Çünkü baldır damarları ağrı verir ve çeker ve buna Latince Claudicatio intermittens denir. Almanca Schaufenster-krankheiten denir ve Türkçe vitrin hastalığı anlamına gelir. Yolda yürüyen hasta arada bir durunca baldırındaki ağrı azalır ve tekrar yürüyünce yeniden başlar bu nedenle geriden bakanlar hastanın vitrine baktığını bu nedenle arada bir durduğunu zannederler. Vitrin hastalığına karşı Ginkgo, K.yonca, Arnika, K.buğday ve Alıç tentür ve ekstreleri kullanılırsa daha etkili olur.
Çayı: Ginkgo yapraklarından 2 kahve kaşığı demliğe konur ve üzerine 300-400ml kaynar su ilave edilerek 5-10dk demlenmeye bırakıldıktan sonra süzülerek içilir. Yapraklarının çayı içilebilir fakat ekstresinden elde edilen haplar veya damlalar gibi etkili olmaz.
Homeopatide: Taze Ginkgo yapraklarından 50gr ince kıyılarak bir şişeye konur ve üzerine 200ml %70lik Alkol ilave edilir. İki günde bir çalkalanır ve güneş ışınlarından uzakta 4-6hafta muhafaza edildikten sonra süzülerek Homeopatide <<Ginkgo>>ismi ile anılan tentür elde edilir. Bu tentürden günde 3-5defa 10-15damla 4-6hafta süre ile alınır.
Ekstresi: Ginkgo yaprakları Etanol+su veya Aseton+su ve yahut da Mentanol+su karışımı ile ekstresi yapılır. Bu ekstre aynı tentürü gibi kullanılır.
Hastalığın belirtileri (semptom):
1) Aşırı unutkanlık ve bu nedenle üzülme ve kendini eleştirme
2) Konsantrasyon zafiyeti ve zihni zafiyet
3) Dalgın, uyuşuk ve şaşırmış vaziyette olmak
4) Başın sol kısmının ve sol gözün ağrıması ve de dermansızlık
5) Kaşıntılı ve pul gibi dökülen deri kabarcıkları ve pulların üzeri gümüş rengi ise
Bu gibi hallerde Ginkgo tentürü kullanılır.
Ginkgo sirkesi: Ginkgo yapraklarından 50gr ince kıyılarak bir şişeye konur ve üzerine 200ml sirke ilave edilir ve de 4-6hafta bekletildikten sonra kullanılmaya başlanır. Bu sirkeden günde 3-5defa 1 kahve kaşığı bir miktar su ile alınır.
Yan tesirleri: Ginkgo yapraklarının bilinen bir yan tesiri yoktur. Ginkgo çekirdekleri ise çok az miktarda 42mcg Ginkgotoxin içerir. Bir kişinin Ginkgo çekirdeklerinden zehirlenmesi için 20-25adet çekirdek yemesi gerekir. Ekim 1995te Ginkgo meyvesinden birkaç tane yemek istedim. Çok acı ve bulantı verici olması nedeniyle bir tane dahi yiyemedim. Günümüzde sadece Ginkgo yapraklarından istifade edildiğinden herhangi bir problem söz konusu değildir.
Ginkgo beyine kan akışını artırı, fakat beyinde oluşan curuf ve plakları temizliyemez, bu nednele beyini temizlemek için vede beyin damar-larındaki tıkanıklıkları önlemek için Gökçek İksiri şarttır. Beyin ana arteri tıkanan ailem işyerinde (özürlü bayanlara bakıyor) bayılmış hastaneden yapılan Komputer tomografide beyin atar damarının % 85 tıkandığı tesbit edilmişti. Doktorları amaliyat edemeyiz ilaç la tedavi gerek dediler. İlaçlar fayda etmeyince tadı acıdır diye kulanmak istemeyen ailem mec-buriyetten kulandı ve tadı hiçte sanıldığı gibi kötü değilmiş dedi ve 4 hafta sonra iyileşti.