Havalı yosun, Blosentang, Fucus vesiculosus

HAVALI YOSUN
Yosun | 0,3-1m | Ca,Ho,Na | Tal

Havalı yosun, Blosentang, Fucus vesiculosus
Esmer yosunu Syn: Fucus marinosus
Deniz yosunu
Ketencik
Fukus
Tang
Kabarcıklı yosun

Familyası: Esmeryosungillerden, Braunalgen, Fucaceae

Drugları: Esmer yosun talı; thallus 
Havalı yosun talından (sürgünleri) çay, tentür ve natürel ilaç elde edilir.

Giriş: Denizdeki yosunların 30.000 çeşidi bulunur ve bunlardan henüz 800’ü incelenebilmiştir. Yosunlardan Havalı yosun; Fucus vesiculosus, Testere yosun; F.serratus, Düğümlü yosun; Ascophylum nodosum ve Mikro yosun; Spirulina paltensis tıbbi maksatla kullanılırlar. Bizi en çok esmer yosun ilgilendirmekte olup onu ele alacağız. Fucus Yunanca Phykos’dan türemiş olup; Tang yani yosun ve de vesicolosus Latince vesicula yani kabarcık anlamına gelir. Buna Türkçe Kabarcıklı yosun veya içi hava dolu olduğu için Havalı yosunda diyebiliriz. Havalı yosun Homeopati uzmanları tarafından 1800’lü yıllarda incelenmeye alınmış, başta şişmanlık ve guatr’a karşı kullanılmıştır. Esmer yosun Atlantik ve Pasifik okyanusunun sakin yörelerinde yetişir. 

Botanik: Havalı yosunun boyu 1m’yi bulan kollarına tal adı verilir ve talları sarımsı siyah veya yeşilimsi siyah olabilir. Oldukça sık kollara ayrılır ve sümüksü, cıvık ve de yapışkan bir yapıya sahiptir. Talın baştan uç kısma kadar bir ana damarı uzanır ve bunun sağ ve solunda yumurta veya küre şeklinde, içi hava dolu olan 0,2-0,8cm’lik kabarcıklar bulunur. Havalı yosun bu kabarcıklar sayesinde su yüzeyinde yüzer.
Hasat zamanı: Mayıs’tan Ekim’e kadar toplanan Havalı yosun güneşli, havalı bir yerde veya 60˚’de kurutulduktan sonra porselen kaplarda muhafaza edilir.

Birleşimi: Birleşimindeki maddeleri önemine göre şöyle sıralayabiliriz;
a) Halogenid türevleri %0,03-0,1 arasında olup ana maddesi İyot olup az miktarda Brom içerir. İyotlar inorganik ve organik bileşikler halinde olur ve organik bileşiklere Thyroninlerden Thyroninler; Dijothyronin (Dijotironin), Trijotironin ve thyroxin (tiroksin) en önemlileridir. 
b) Polisakkaridler 530 civarında olup en önemlisi Alginasittir. 
c) Vitaminler B1- B2, B12, E, C ve de Provitamin A (β-Carotin) 
d) Ayrıca Kateşintaninler %9, Proteinler %4-9, doymamış yağ asitleri, şeker ve çok az miktarda uçucu yağ içerir. 

Araştırmalar:
Deniz yosunları üzerinde bir düzine Homeopati uzmanları tarafından araştırma yapılmıştır. Fakat bu araştırmalar eski olup yeni araştırmalara ihtiyaç vardır. 
1) İtalya’da yapılan bir araştırmada Havalı yosun tentürünün şişmanları zayıflattığını tespit etmişlerdir. (HO.4.286)
2) Guatr (tiroid bezinin şişmesi) rahatsızlığı olan 24 hastayı R.N.Foster (Chicago) esmer yosun tentürü ile tedavi etmiştir. (LBH.II.215)
3) J.H.Kneipp 1896’da Guatr hastalarını Havalı yosun tentür ile günde 3 defa 30damla 6 hafta süreyle vererek tedavi etmişlerdir. (Age)
4) Şişman olan 53 hasta üzerinde Viyana Wilhelm hastanesinde Havalı yosun tentürü ile tedavi etmişler ve hastalar iyileşmiştir. (Age) Bu yönde Allen, Dupharc, Godefroy ve Biboined gibi uzmanlarda tedavi denemeleri yapmışlar ve aynı neticeleri elde etmişlerdir. 

Tesir şekli: Tiroksin üretimini artırıcı, yağları eritici, iltihapları önleyici, lenf bezlerini çalıştırıcı, müshil yapıcı, idrar artırıcı ve gaz söktürücüdür.

Kullanılması: 
a) Araştırmalara göre Deniz yosunu tentür veya natürel ilaçlar başta guatr (tiroit bezinin büyümesi), hipotroidizm (kalkan bezinin yetersiz hormon üretmesi) ve şişmanlığa karşı ve de bebeklerin geri zekâlı doğmalarını önlemek için hamile kadınlara verilir.
b) Komisyon E’nin 01.06.1990 tarih ve 101 nolu Monografi bildirisine göre kalkan bezi rahatsızlıkları (tiroit rahatsızlığı) yağlanma, şişmanlık, damarların yağlanması ve sertleşmesi ve sindirim bozuk¬luğuna karşı ve de kanı temizlemek için kullanılır. 
c) Homeopati’de Havalı yosun tentürü beze şişmeleri, sıraca, guatr, hipotriodizm, yağlanma ve şişmanlık gibi rahatsızlıklara karşı kullanılır.
d) Halk arasında tiroit bezi hastalıklarından guatr, hipotiriodizm gibi rahatsızlıklar ve bu hastalıkların sebep olduğu yağlanma ve şişmanlığa karşı kullanılır.

Açıklama: Orta Afrika ve Batı Avrupa ülkelerindeki toprakta iyot yetersizliği olduğundan bu ülkelerde büyük oranda geri zekâlı çocukların doğmasına neden olmuştur. Bu nedenle İsviçre, Avusturya ve Alman¬ya’da 1926’dan beri iyotlu tuz kullanılmaya başlanmıştır. Böylece bu ülkelerde guatr, hipotiroidizm hastalıkları ile çocukların geri zekâlı doğmaları önlenmiştir. Hamile ve emzikli kadınlarda iyoda olan ihtiyaç artar. Bu nedenle bu durumdaki kadınların iyotlu tuz kullanmaları gere¬kir. Kalkan bezi yeterince tiroksin hormonu üretmemesi (hipotirodidizm) kişinin metabolizmasının bozulmasına neden olur ve kişi yağlanmaya ve şişmanlamaya başlar. Bu nedenle ortaya çıkan şişmanlığa karşı Havalı yosun tentürü veya iyotlu preparatlar gerekir. Günümüzde hipoti¬roidizme karşı birçok kimyasal ilaç mevcuttur. Fakat bunları ömür boyu veya uzun süre almak gerekir ki onun da faydasından çok zararı, yan tesiri olur. 

Çayı: Havalı yosunun çok pis kokması nedeni ile diğer şifalı bitkilerle harman çayları yapmak daha faydalıdır. 

Bu çay harmanlarından herhangi birini demlerken iki kahve kaşığı demliğe konur ve üzerine 300-400ml kaynar su ilave edilerek 5-10dk demlenmeye bırakıldıktan sonra süzülerek içilir.

Homeopati’de: Kurutulmuş Havalı yosundan 20gr ince kıyıldıktan sonra bir şişeye konur ve üzerine %70’lik 80ml alkol ilave edildikten sonra güneş ışığından uzak bir yerde iki günde bir çalkalamak suretiyle 4-6 hafta muhafaza edilir. Bu nesne 4-6hafta sonra süzülerek Homeopati’de <<Fucus vesiculosus>> ismi ile anılan tentür elde edilir. bu tentürden günde 3-4defa 10-15damla 4-6hafta süreyle alınır. 

Yan tesirleri: Çok veya uzun süre kullanılması halinde Tiroit bezi aşırı çalışarak fazla tiroksin hormonu üretir. Bu da kişide uykusuzluk, titreme, kalp çarpıntısı, korku, iç huzursuzluk, ishal, kas zayıflaması ve saç dökülmesi gibi çeşitli yan tesirleri ortaya çıkar.
Düğüm yosunu, Kenoten algen, Ascophyllum nodosum
Bu yosunda aynı Havalı yosun gibi kullanılır. Bunun yukarıdakinden farkı boğum boğum gibi göründüğünden düğüm yosunu diye anılmasıdır. Birleşimindeki alginasit ile ağır metallerle (Katminyum, Civa, Sezyum) radyoaktif setransiyumla şalet bağ kurarak kendine bağlamasıdır. Bu özelliğinden dolayı alginasit içeren natürel ilaçlar üretilmeye başlan¬mıştır. Çevre kirliliği nedeniyle insan vücudunda yoğunlaşan artık mad¬deleri arıtmak için kullanılır. Alginasit aslında bir polisakkarit türevi olup başta β-1,4-Mannuronasit, L-glukuronasit ve az miktarda galaktoz, xyhloz ve fruktoz gibi şeker türevlerinden oluşur. (NHP.6.96.980)
Testere yosunu, Sâgetang, Fucus serratus L.
Bu yosunun havalı yosundan farkı taluslarının üst kısmının kenarları testere dişi gibi olması ve kabarcıksız olmasıdır. Testere yosunu da aynı havalı yosun gibi kullanılır.
Mikro yosun, Mikro algen, Spirulalina platensis
Bu yosun yukarıdakilere pek benzemez. Çünkü hem botanik yapısı hem de birleşimindeki maddeler çok farklıdır. Başta ABD, Japonya, Almanya ve Rusya olmak üzere dünyanın birçok ülkesindeki araştırma enstitüleri tarafından incelenmiştir. Bu araştırmalar sonucu başta kandaki yağ¬lanma (hiperlipidömie), kanser, İmmün zafiyeti, şeker, yüksek tansiyon şişmanlık ve vitamin yetmezliği gibi birçok hastalığa karşı etkili olduğu tespit edilmiştir. (PR.6.95.28, NHP.6.93.738, NH.1.96.36)