HURMA
Ağaç | 10-30m | 5-7 Aylar | Meyveleri
Hurma, Datteln, Phoenix dactylifera
Familyası: Palmiyegillerden, Palmengewaeche, Aracaceae (Palmae)
Drugları: Hurma meyvesi: Dactiyli fructus
Hurma ağacının meyvesi kısaca hurma diye anılır. Salatalara katılır, yemeği yapılır veya sade olarak yenir.
Botanik: Hurmanın vatanı Mezopotamya olup önce Arap yarımadası, kuzey Afrika, Türkiyenin batı ve Akdeniz bölgesi, Pakistan, Hindistanın batısı ve en son ABDye kadar yayılmıştır. Hurma 10-30metre boyunda gövde farklı şekillerdedir zira alt kısımlar silindir şeklinde üste doğru ise eski yapraklarının kalıntıları bulunur. Yaprakları 1,5-2,5metre boyunda uzun saplı, yan yaprakları değişken sıra ile sağlı ve sollu olarak dizi¬lmiştir ve bunlar ince uzun bir mızrak şeklinde ve de yeşil renklidir. Çiçekleri 0,5-1,2metre uzunluğunda bir sap üzerinde topluca bulunur ve bunlar erkek ve dişi çiçekler olmak ikiye ayrılır. Dişi çiçekleri sarı renkli ve renkli ve her birinin içinde 6 adet döllenme tozluğu bulunur. Meyveleri etli tatlı, yağlı, şekerli 10-15 ağırlığında ortasında esmer veya kahverengimsi taş gibi sert bir çekirdeği vardır.
Hasat zamanı: Sonbaharda olgunlaşan meyveleri uzun dalıyla kesilerek ağaçtan indirilir ve güneş gören bir yerde kurutulur.
Birleşimi: %75 Karbonhidratlar, bununda 60-70ini sakarozlar oluştu¬rur. %2,5 oranında protein, %0,5 Sabit yağlar, az miktarda mineraller özellikle de Potasyum fosfor, demir, kalsiyum ve magnezyum içerir. Vitaminlerden ise C, D, B1 (Thiamin), B2 (Riboflavin) ve B3 (Niacin) vitaminleri ve β-Carotin içerir.
Tesir şekli: Besleyici, kuvvetlendirici, göğsü yumuşatıcı, kanı inceltici ve cinsel gücü artırıcıdır.
Kullanılması:
a) Üniversite kliniklerinde tedavi denemeleri ve araştırmalar yapılma-mıştır. Bu nedenle bugünkü bilgilere göre 2. sınıf bir şifalı bitkidir. Hurma yerine göre daha etkili olan başka bitkiler kullanılmalıdır örneğin: Örneğin bronşite karşı A. Itır, Çuha kökü, Sinirli ot, Güneş gülü, ZYE preparatları veya Gökçek İksiri astıma karşı Çörek, Duvar sarmaşığı, Meyhaneciotu veya Gökçek İksiri daha etkilidir.
b) Halk arasında: Sütle kaynatılarak içilirse göğsü yumuşatır ve balgam söktürür. Bu nedenle bronşit, bronşitli astım ve hatta vereme dahi iyi geldiği ileri sürülmektedir. Hurmanın çekirdekleri çıkarılır ve içine kaymak doldurulur ve birde badem konarak buzdolabında 4-10 saat bekletildikten sonra yenir ise cinsi gücü artırdığı söylenir. Salatalara, yemeklere katılır, muhallebi ve tatlı yapımında kullanılır. Peygamber Efendimiz (s.a.v) <Kim yedi hurma ile kahvaltı yaparsa o gün sihir ve zehir zarar veremez.> buyurmuşlardır.
Yan tesirleri: Bilinen bir yan tesiri yoktur.