İç ortam hava kirliliği 5 kat daha zararlı

Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ) Halk Sağlığı Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Murat Topbaş, AA muhabirine yaptığı açıklamada, kış aylarının gelmesiyle pek çok kişinin hava kirliliği ile karşı karşıya geldiğini söyledi.

Hava kirliliği denilince genelde akla dış ortamdaki duman, koku, is gibi kirlilik ölçütleri geldiğini belirten Topbaş, bilinenin aksine ev ve iş yerlerindeki iç ortam kirliliğinin çok daha etkili olduğunu kaydetti.

Topbaş, hava kirliliğinin ciddiye alınması gerektiğini vurgulayarak, “Hava kirliliği sobaların, kaloriferlerin yanması ve trafik yoğunluğunun artmasına bağı olarak daha fazla hissediliyor. Rüzgarsız havalarda bu durum sis ve duman olarak karşımıza çıkıyor. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı da hava kirliliği üzerine sürekli ölçümler yaparak halkı bilgilendiriyor” dedi.

Hava kirliliğinin sağlığı olumsuz yönde etkileyen çevresel faktörlerin başında geldiğini de ifade eden Topbaş, “Hava kirliliğini gözümüzle görüp dumanını burnumuzla hissedince fark ediyoruz. Oysa ev ve iş yerleri gibi iç ortamda oluşan gözümüzün görmediği, burnumuzun da algılayamadığı kirlilikler vardır. Bunlara da iç ortam kirliliği diyoruz ve bunlar bizim için daha önemlidir” diye konuştu.

– “Parfümler ve evde kurutulan çamaşırlar da kirlilik oluşturuyor”

Topbaş, insanların genellikle iç ortam kirliliğinin farkında olmadığını da dile getirerek, iç ortam hava kirliliğinin dış ortam hava kirliliğine göre 4-5 kat daha ciddi şekilde insan sağlığını tehdit eden durum olduğunu belirtti.

İç ortam hava kirliliğini oluşturan nedenlerin kimyasal ve mikrobiyolojik olarak sınıflandırılabileceğini de anlatan Prof. Dr. Topbaş, şunları kaydetti:

“Soba, şofben, evlerdeki ocaklar, tüpgaz gibi günlük kullanımdaki ürünlerin yanma sonucunda ortaya çıkardıkları gazlar, iç ortam kirliliğine neden olan kimyasalların başındadır. Ortaya çıkan karbondioksit ve karbonmonoksit gibi gazlar zehirlidir. Bunun dışında sigara dumanı da iç ortamı kirleten bir başka nedendir. Ayrıca iç ortamda kullanılan koku verici maddeler, kişisel parfümler, deodorantlar ve oda spreyleri de kirliliğe neden olur. Kışın evin içinde kurutulan çamaşırdan havaya karışan deterjan ve yumuşatıcı kalıntıları da kirliliği artırır. Bunlar kimyasal nedenlerdir.”

Topbaş, havalandırmaya bağlı iç ortamda mikrobiyolojik kirlilik de meydana geldiğini ifade ederek, “İç ortamda yaşayan kişilerin nefes alışverişi sırasında ortaya çıkardığı damlacık ve mikroorganizmalar, hasta bir kişinin ortamda bulunması sonucunda da kirlilik oluşturabilir. İç ortamda beslenen hayvanlarda kirlilik oluşturabilir” ifadelerini kullandı.

– “Ev ve iş yerleri günde en az bir saat havalandırılmalı”

Temiz havanın önemine de dikkati çeken Topbaş, şu ifadeleri kullandı:

“Temiz havalarda özellikle camların kısa süreli de olsa açık kalması gerekiyor. İç ortam kirliliğinin en önemli etkilerinin başında yorgunluk, halsizlik ve bitkinlik gelmektedir. Bu nedenle de ev ve iş yerlerinin günde en az bir saat havalandırılarak iç ortam hava kirliliğinin bertaraf edilmesi gerekiyor. Dış ortam hava kirliliğinden korunmak için de özellikle trafik akışının iyi sağlanması gerekiyor. Bunun dışında kalorifercilerin de mutlaka eğitimden geçmesi gerekiyor. Bir diğer husus da yakacak kullanımına dikkat edilmesidir. Kontrolsüz ve onaylanmamış yakıt türlerinin kullanılmasından kaçınılmalıdır. Kontrolsüz yakıtların içerisinde çok ciddi ağır metaller vardır. Bu ağır metaller de insanlarda kansere ve ölüme kadar gidebilen hastalıklara neden olur.”

Prof. Dr. Topbaş, hava kirliliğinin bebeklerde, çocuklarda, yaşlılarda, KOAH ve kalp hastalarında ciddi risk oluşturabileceğine işaret ederek, hava kirliliğini önlemenin her bireyin görevi olduğunu ve bu konuda hassas davranılması gerektiğini sözlerine ekledi.