JAMBOL
Ağaç | 5-18m | 1-12 Aylar | Ca,Ho,Na | Meyvesi, Kabuğu
Jambol, Jambulbaum, Syzygium cumini (L) SKEELS
Jambul Syn: S.jambolana (LAM) DC.
S.jambolanum DC
Eugenia cumini (L) DRUCE
jambolena LAM.
Familyası: Mersingillerden, Myrtengewaechse, Myrtaceae
Jambul kabuğu: Syzygii cumini cortex
Jambul meyvesi: Syzygii cumini fructus
Jambul tohumu: Syzygii cumini semen
Jambulun kabuk, meyve ve tohumları çay, tentür ve natürel ilaç yapı-mında kullanılır.
Botanik: Jambolun asıl vatanı Malezya olup buradan dünyanın diğer tro-pik ülkelerinde yayınlanmıştır. Yaprakları geniş mızrak şeklinde, derimsi, 7-15cm uzunluğunda 3-7cm genişliğinde, ortada derin bir ana damar, kenarları hafif geri kıvrık, üst yüzeyi parlak, alt yüzeyi mat, koyu yeşil renkli ve kısa saplıdır. Çiçekleri 4-8adeti bir sapta demet gibi bulunur ve her birinin dört beyaz taç yaprağı ve ortadan 40-60adet beyaz döllenme tozlukları adeta ışık saçarmış gibi bir görüntü verir. Meyveleri önce sarımsı yeşil küçük topuzcuklar şeklinde olgunlaşınca nohut büyüklüğüne ulaşır ve koyu kırmızı renkli ve de etlidir.
Birleşimi: Jambulun kabukları, tohumları ve meyvelerindeki maddeler farklı farklı olup ayrı ayrı incelemek gerekir. Kabuklarındaki maddelerden bazıları şunlardır;
1) Triterpenler; α-Sitosterol, β-Sitosterol-, α-Sitosterol-β-D-glikozit, β-Sitosterol-β-D-glikozit, Belulinasit, Friedelin ve Epifriedelinolü sayabiliriz.
2) Fenollü bileşikler; Gallusasit ve Ellagasit ile bunların türevleri
3) Flavonitler; Myrcetin, Kâmpferol ve bunların glikozitleri
Tohumlarındaki maddelerden bazıları şunlardır;
1) Sabit yağlar %3-5 oranında olup başta Oleikasit, Palmitinasit, Palmilinasit, Linolasit, Linolenasit, Steorinasit, Myristinasit ve Laurinasitten oluşur. Bu yağ asitleri bitkinin yetiştiği yere göre değişik oranlarda bulunur.
2) Gallusasit, Ellagasit ve bunların alt türevlerini içerir.
Meyvelerindeki maddelerden bazıları şunlardır; Gallusasit, Ellagasit ve alt türevleri ve sabit yağlar bulunur.
Tesir şekli: Jambul tohumları kandaki şekeri düşürücü, iltihapları önle¬yici, ağrıları azaltıcı, damarları büzücü ve gaz söktürücü özelliklere sahiptir.
Kullanılması:
a) Üniversite kliniklerinde tedavi denemeleri ve araştırmalar yapılma-mıştır. Bu nedenle bugünkü bilgilere göre 2. sınıf bir şifalı bitkidir. Jambul yerine göre daha etkili olan başka bitkiler kullanılmalıdır. Örneğin ağız ve dişeti iltihaplanmasına karşı Papatya, Beşparmak, Limon, Kekik, Adaçayı veya Gökçek İksiri daha etkilidir.
b) Komisyon Enin yayınladığı monografi bildirisine göre akut ağız ve yutak iltihaplanmasına ve de ishale karşı kullanılabileceği beyan edilmektedir.
c) Halk arasında; Jambul başta şeker hastalığı, pankreas zafiyeti, pank-reas rahatsızlıkları, mide ve bağırsak rahatsızlıkları, karaciğer ve safra hastalıkları, dermansızlık, depresyon, kabızlık, ishal, ağız içi ve yutak iltihaplanmasına karşı kullanılır.
Çayı: Kurutulmuş jambul kabuğu ve meyvesinden (tohumundan yarım çay kaşığı) bir kahve kaşığı demliğe konur ve üzerine 200-300ml kaynar su ilave ederek haşlanır. Demlenmesi 5-10dakikadır bu süre sonunda süzülerek içilebilir.
Çay Harmanları;
Gökçek Karaciğer ve safra çayı;
>20 gr Enginar yaprağı
>20 gr Zerdeçal kökü
>20 gr Devedikeni tohumu
>20 gr Jambul kabuğu
>20 gr Baldo
Gökçek İshale karşı çay;
>30 gr Beşparmak kökü
>30 gr Jambul kabuğu
>30 gr Kondurango kabuğu
>10 gr Devedikeni tohumu
Homeopatide: Kurutulmuş Jambul meyvesinden 50gr ezildikten sonra bir şişeye konur ve üzerine 500ml %70lik Etanol ilave edilir ve güneş ışı-ğından uzakta şişe iki günde bir çalkalamak suretiyle 4-6hafta muha¬fa¬za edilir. daha sonra süzülerek Homeopatide<<Syzygium jambolanum>> adı ile anılan tentür elde edilir. bu tentürden günde 3-4defa 15-20damla 6-8hafta süre ile alınır.
Yan tesirleri: Tarife uyulduğunda herhangi bir yan tesire rastlanmaz.