Kireçlenmeye ameliyatsız çözüm!

Fizik Tedavi ve Ağrı Uzmanı Doç. Dr. Demirhan Dıraçoğlu, kireçlenmeye (osteoartrit) karşı son dönemde oluşan yeni yaklaşımları ve bu doğrultuda kabul edilen tedavi yöntemlerini anlattı. Kireçlenme ilerleme sürecini yavaşlatarak, ameliyatsız tedavi imkânı sunan, eklem-içi enjeksiyonların tüm dünyada kabul edilen bir tedavi metodu olduğunu belirten Dr. Dıraçoğlu, viskoelastik sodyum hyaluronat çözeltisi içeren intra-artiküler enjeksiyonların kullanımı ve sağladığı katkılar üzerinde durdu.İstanbul Üniversitesi, İstanbul Tıp Fakültesi, Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Anabilim Dalı’ndan Doç. Dr. Demirhan Dıraçoğlu’ndan Kireçlenme (Osteoartrit) ve tedavi yöntemlerinde güncel yaklaşımlar hakkında bilgi verdi. KİREÇLENME (OSTEOARTRİT) NEDİR?Eklem kıkırdağından başlayıp, tüm eklem katlarına yayılan hasar ile birlikte giden, sonuçta ağrı ve fonksiyon kaybına yol açan dejeneratif bir hastalıktır.SON DÖNEMDE KİREÇLENME GÖRÜLME ORANININ ARTTIĞINI SÖYLEYEBİLİR MİYİZ?Evet, söyleyebiliriz. Hastalıklara karşı tıbbi tanı ve tedavi yöntemlerinin durmaksızın gelişmesi insanın daha uzun süre yaşamasına ve dolayısıyla yaşlı insan nüfusunun artışına neden oluyor. Bu durum daha çok ilerleyen yaşlarda karşılaşılan kireçlenme (Osteoartrit), hipertansiyon, diyabet gibi hastalıkların daha çok görülmesine neden oluyor.KİREÇLENME İNSAN VÜCUDUNUN HANGİ BÖLGELERİNDE DAHA ÇOK GÖRÜLÜYOR?Kireçlenme klinik olarak en fazla diz ekleminde görülüyor, fakat kalça eklemi, ayak bileği, el parmak eklemleri ve omurga eklemleri hastalığın en sık görüldüğü yerlerdir.HASTALIĞIN TANISINI KOYMAK ZOR MU?Zor değil, kısa bir muayeneden sonra, düz grafi ile tanı konabilir. Gerektiğinde emar ve ultrason görüntüleme yöntemleri de kullanılabilir.ERKEN TEŞHİS İÇİN YENİ YÖNTEMLER GELİŞTİRİLİYOR MU?Birkaç ay önce Avrupa Ramotoloji Kongresi’nde uluslararası çalışma grubu olarak bir bildiri yayınladık. Artık kireçlenme yalnızca filmde göründüğünde ortaya çıkmayacak. Biz erken evre de bazı risk faktörlerini öngördük ve henüz filmde ortaya çıkmadan bu kriterler değerlendirilerek erken evre kireçlenmeyi teşhis edebilmeyi umuyoruz. Böylece hastalığın ilerleyen evrelerine karşı erkenden önlemleri alabileceğiz. Gelecek günlerde meslektaşlarımızı bu kriterler hakkında bilgilendireceğiz.HASTALIKLA BİRLİKTE OLUŞAN ŞİKÂYETLER NELERDİR?Kireçlenme ile birlikte ağrılar, sızılar oluşuyor. İlerleyen dönemde günlük yaşamı zorlaştırıcı, merdiven çıkamama, yürüyememe, uzun süre ayakta duramama gibi durumlar ortaya çıkıyor. Ellerdeki deformiteler iş yapmayı güçleştiriyor. Eklemlerdeki tutulmalar hareketi güçleştirebiliyor.HASTALIĞIN EVRELERİNDEN BAHSEDER MİSİNİZ?Kireçlenme genel kabul gören şekli ile dört evreden oluşuyor. Evreler ilerledikçe hastalıkta eklemde o kadar hasar oluşturuyor.TEDAVİ YÖNTEMLERİNDEN BAHSEDER MİSİNİZ?Tedavi planı hastalığın evresine göre değişebiliyor. Kireçlenme olduğu anlaşılan hastalarda tedavi seçenekleri çeşitli. Egzersizler, fizik tedavi yöntemleri ve ilaçlar ana tedavileri oluşturuyor. Bunun yanında kilo verme, eklem koruma yöntemleri, dizlikler, tabanlıklar, besin destekleri kullanılabilir. Hastalığın son aşaması ameliyatla etkilenen eklemin çıkarılıp yerine protez takılmasıdır. Cerrahi tedavi genellikle son seçenek olarak değerlendirilir. Çünkü tüm ameliyatların sahip olduğu riskler burada da mevcuttur. Son dönemdeki bu konudaki gelişmelere rağmen hala protezin insan vücudundaki ömrü sınırlı ve bazen ikinci bir protez takma işlemi gerekli olabiliyor. Bu işlem ilkinden daha zor oluyor.Bizim temel amacımız hastaların ameliyat evresine geçmelerini engellemek. Kireçlenmenin ileriki evrelere taşınmaması için uygun tedavileri seçmek gerekiyor. Eğer hasta zaten son aşamada ise ameliyatı mümkün olduğu sürece erteleyebilecek çözümler üretmeyi amaçlıyoruz. Eklem içine çeşitli enjeksiyonlar yapılabilir. Bunlar arasında en sık tercih edileni hyaluronik asit enjeksiyonlarıdır. Tüm dünyada viskoelastik sodyum hyaluronat çözeltisi içeren intra-artiküler enjeksiyonlar sıkça kullanılıyor ve biz de bu ürünün üstün özelliklerinden hastalarımızın faydalanmasını sağlıyoruz.EKLEM İÇİ ENJEKSİYON UYGULAMASINDAN BAHSEDER MİSİNİZ?Eklem içine enjeksiyon yapmak için özel bir teknik gerekiyor. Sadece kas-iskelet sistemi uzmanları bu enjeksiyonu steril hastane ortamında yapabilirler. Fizik Tedavi, ortopedi, romatoloji uzmanları ve spor hekimleri bu gruptaki hekimlerdir.Eklem içerisine en sık yapılan enjeksiyon çeşidi halk arasında “yağlayıcı” olarak bilinen sodyum hyaluronat. Enjeksiyon genellikle birer hafta arayla üç kez yapılır. Enjeksiyon yapıldıktan sonra hasta düzenli aralıklarla takip edilmelidir. Bu enjeksiyonların yılda bir kez tekrar edilmesi gerekebilir. Enjeksiyon ile birlikte mutlaka fizik tedavi, egzersizler, koruma programları da ihmal edilmemelidir.UYGULAMA SIRASINDA NELERE DİKKAT EDİLMELİ?Enjeksiyonu yapan hekimin iğneyle eklemin içerisine girdiğinden emin olması gerekiyor. Hekimin bu konuda bilgili ve tecrübeli olması önemlidir. İğne kalınlığını hekimin belirlemesi gerekir. Genel bilinenin aksine iğne ne kadar kalınsa o kadar güvenlidir.Sodyum hyaluronat uygulamalarında mutlaka steril iyot solüsyonu ve steril eldiven kullanılmalı. Sonrasında mutlaka o bölgenin bandajlanması ve enjeksiyondan sonra hastaların 20-30 dakika gözlem altında tutulması gerekiyor. Her ilaçta olduğu gibi iğneler de alerjik reaksiyon yapabilir.