Lyme veya Borreliosis isimleriyle bilinen hastalık insanlara kene yoluyla bulaşır. Özellikle Amerika Birleşik Devletlerinde ve pek çok Avrupa ülkesinde sıklıkla görülen Lyme hastalığı bulaşıcı mıdır? Lyme hastalarının iyileştirilmesi için kullanılan yöntemler nelerdir gibi sorulara dair bilinmesi gereken her şeyi yazımızda bulabilirsiniz
Kene kaynaklı olan Lyme hastalığı nedir birlikte öğrenelim. Bu hastalık kene benzeri canlıların veya parazitlerin insan vücuduna yapışması ile ortaya çıkar. Böylece taşıdıkları bütün virüsler insana bulaşır. Bu da çok ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir. Özellikle yaz mevsimlerde artış gösteren kene yapışmasından korunmak için her zaman tedbirli olmak gerekir.
Lyme Nedir ve Nasıl Bulaşır?
Lyme hastalığı doktorlar tarafından bir enfeksiyon çeşidi olarak görülür. Bu hastalığa 4 farklı bakteri türü sebep olur. Bu bakteriler tıp dilinde borrelia burgdorferi ve mayonii ile borrelia afzelii ve garinii şeklinde adlandırılır. İnsan vücuduna yayılan bu hastalık tedavi edilmediği takdirde felce sebebiyet verebilir. Lyme hastalığı etkeni olan spiroket kenelere fare ve yarası gibi hayvanlardan geçer. Kene ısırmasıyla yoluyla da insana bulaşır. Ancak insandan insana temas yoluyla bulaşmaz. Bu hastalık daha çok ABD ve Avrupa ülkelerinde görülse de Türkiye’de lyme hastalığına yakalanan kişilerin sayısı azımsanmayacak kadar fazladır. Bu sebeple herhangi bir şekilde kene ısırmasına maruz kaldığınızda hemen en yakın acile başvurmanız gerekir.
Lyme Hastalığının Belirtileri Nelerdir?
Lyme hastalığı belirtileri diğer hastalıklara ait olan semptomlara çok fazla benzer. Bu sebeple taklitçi olarak nitelendirilir. Lyme hastalığının ilk başlarda tespit edilmesi zor olabilir. Hasta olan kişide, 3 ayrı evreye göre farklı semptomlar gözlenebilir. Birinci evrede hastalık henüz vücuda yayılmadığı için çok bariz bir belirti ortaya çıkmaz. İkinci evrede hastalık vücuda yayılarak ilerler ve baskın semptomlar kendini göstermeye başlar. Bu evrede olan hastaların durumu daha ağır olur ve tanı daha kesin şekilde konulabilir. Tüm bu belirtiler kene ısırmasından hemen sonra ortaya çıkmayabilir. Çoğu Lyme hastalığında belirtiler 1-1,5 ay sonra kendisini göstermeye başlar. Bazı kene ısırıklarında semptomların hiçbirisi görülmeyebilir. Ancak bakteriler sinsice vücuda yayılarak 1 yıl sonra ortaya çıkan sağlık sorunlarına neden olabilir. Bu yüzden her kene ısırığında mutlaka bir doktora gitmek gerekir. Peki bu hastalığa yakalanan kişiler genel olarak hangi zorluklarla karşılaşır? İşte Lyme hastalarında en sık görülen belirtiler:
Yüksek ateş
Titreme
Tüm vücutta hissedilen halsizlik
Baş ağrısı
Eklem bölgelerinde meydana gelen ağrılar
Boyun tutukluğu
Isırılan bölgede kızarıklık veya şişkinlik
Bölgesel uyuşmalar ve karıncalanmalar
Yüz kaslarının yumuşaması
Nefes güçlüğü
Uyku düzeninin bozulması
Göğüs ağrıları
Hafıza problemleri
Konuşmada ve düşünmede yaşanan zorluklar
Lenf bezlerinin şişmesi
Karaciğerde görülen iltihaplanma
Kalp çarpıntısı
Görme yetisinde meydana gelen bozukluk
Lyme Hastalığına Yakalanan Kişiler Nasıl Tedavi Edilir?
Bu hastalık bakteri kaynaklı olduğu için genellikle antibiyotik tedavisi uygulanır. Antibiyotiklerin hastaya veriliş şekli oral ve intravenöz olarak farklılaşır. Oral yollu antibiyotik tedavisinde ilaç ağızdan alınması yeterli olur. Bu yöntem daha çok erken teşhis edilen hastalıklarda kullanılır. Antibiyotiklerin çeşidi hastanın hamile, çocuk ve emziren anne olmasına göre değişir. İntravenöz olarak adlandırılan antibiyotik tedavisi ise damar yolu açılarak uygulanır. Bu daha çok bakterinin büyük bir alana yayıldığı hastalarda kullanılır. Damar yolu ile seftriakson veya penisilin gibi antibiyotikler tercih edilir. Lyme hastalığı tedavi süreci hastanın genel sağlık durumuna ve kaçıncı evrede olduğuna göre değişir. Oral tedavinin etkisini görmesi için en az 10 günlük sürenin geçmesi gerekir. Hastanın tam anlamıyla iyileşmesi 15 ila 20 günü bulabilir. Damar yolundan yapılan tedaviler ise en az 15 gün sonra etkisini göstermeye başlar. Hastanın iyileşme süresi de 30 günü bulabilir.
Lyme Hastalığından Korunmak İçin Neler Yapılabilir?
Kene ısırığıyla bulaşan ve enfeksiyonel bir hastalık olan Lyme’dan birkaç şeye dikkat ederek korunmak mümkündür. İşte dikkat etmeniz gereken noktalar:
Ormanlık gibi bol yeşillikli alanlara giderken kıyafetlere dikkat edilebilir. Bunun için mümkün olduğunca uzun paçalı pantolonlar ve uzun kollu üstler tercih edilebilir. Kapalı ayakkabılar ve uzun çoraplar giyilebilir. Paça kısımları çorabın içerisine konulabilir.
Uzun boylu çimlerin ve çalıların bulunduğu yürünmesi zor yollardan uzak durmak gerekir.
Cilde zarar vermeyen böcek koruyucu ilaçlardan yararlanabilirsiniz.
Bahçeli ev sahibi olan kişiler çimleri düzenli aralıklarla biçerek ilaçlama vb. bakımları aksatmadan yapabilir.
Eğer gün boyu ormanlık alanda kaldıysanız eve geldiğinizde kıyafetlerinizi ve bedeninizi kontrol etmeniz yararlı olur. Keneler çok küçük varlıklar oldukları için kontrol sırasında dikkat etmek gerekir. Ayrıca duş almak ve bolca keselenmek de etkili olur.
Vücuduna saplanmış bir kene bulursanız cımbız gibi aletten yardım alarak onu çıkarabilirsiniz. Kenenin sıkmak veya ezmek yerine çekerek çıkarılması gerekir. Hemen ardından ısırılan bölgeye antiseptik uygulanması doğru olur.
Her kene ısırığı Lyme hastalığına sebep olmaz. Eğer kene 36 saatten fazla vücudunuza yapışık şekilde kalırsa o zaman hastalığa yakalanma riski çok yüksek olur. Ama fark ettiğiniz anda hemen ve doğru bir şekilde çıkarırsanız bakteriler kan dolaşımına girmeden müdahale etmiş olursunuz. Bu da hastalığa yakalanma riskini minimuma indirir.