Makat apsesinin neden ve belirtileri

Makat apsesi (anorektal apse, perianal apse, anal apse) % 90 oranında makat bölgesindeki makat kanalındaki (anal kanal) dişli çizgiye (linea dentata) açılan ve ilk olarak 1880 yılında Hermann ve Desfosses tarafından tanımlanan, 4 – 10 adet arasındaki salgı bezinin tıkanması ve iltihaplanması ile gelişir ve % 10 oranında ise kalın bağırsak iltihapları, aşırı ishal gibi durumlar makatta apse gelişmesine neden olabilirler. 1933 yılında Tucker ve Hellwing makat apsesi durumunda, iltihabın kana karışarak ‘anal sepsis’ adı verilen ölümcül tabloya neden olabildiklerini bildirmişlerdir. 1956 yılında Eisenhammer ise nerede ise makat fistüllerinin tümünün makat kanalındaki bezlerde enfeksiyona neden olduklarını tanımlamışlardır. Makat apsesi, erkeklerde kadınlara oranla 2- 5 kat sık olarak görülür. Makat apselerinin büyük bir çoğunluğunda geçirilmiş olan apse öyküsü vardır, yani makat apseleri tedavi edilmediklerinde sıklıkla tekrarlarlar.

Makat apsesi neden olur?

– Makattaki kıl ve ter bezlerinin tıkanması – Şeker hastalığı (diyabet) – Makat çatlağının iltihaplanması – Cinsel temasla bulaşan makat hastalıkları – İltihabi bağırsak hastalığı – Bağırsakta divertikülit – Pelvik inflamatuvar hastalık (PİD) – Kortizon içerikli fitil, krem ve merhemlerin kullanımı

Makat apsesinin belirtileri nelerdir?

– Makatta şiddetli ağrı – Makatta şişlik – Makattan iltihaplı ve kötü kokulu akıntı gelmesi – Makat çevresinde kaşıntı – Kabızlık – Dışkılama zorluğu – Üşüme, titreme, halsizlik ve bitkinlik

Makat apsesi kendiliğinden boşalabilir veya cerrahi yöntemle boşaltılabilir ve bu şekilde makattaki ağrı ve basınç hafifler.

Makat apselerinin sonunda mutlaka makat fistülü gelişir mi?

Makat apsesi vakalarının yaklaşık % 40-50’sinde, makat fistülü gelişir ve eğer oluşacaksa beslenme şekli veya özel bazı önlemlerle engellemenin imkanı yoktur. Hangi apsenin fistülleşeceği konusunda bir tahminde mümkün değildir. Eğer makat yanından akıntı 2-3 ay kadar devam ederse makat fistülü tanısı konulur.

Prof. Dr. Korhan Taviloğlu