Melankoli, kişinin hareketinde, düşüncelerinde neşesizlik, durgunluk, mutsuzluk, konuşmada tutukluk, sıkıntı, üzüntü, keder gibi durumlarla kendini belli eden bir ruh hastalığıdır. Özellikle, kadınlarda daha sık görülmektedir. Nöbetler halinde gelip giden melankoli de, ilk nöbetin çoğu kez gençlik döneminde görüldüğü bilinmektedir. Kişinin yüzünde durgun ve ifadesiz bir hal vardır. Hayattan bıkmışçasına kuvvetsiz, isteksiz, zayıf ve cansız bir hali söz konusudur. Kişinin yaşamını ve ilişkilerini büyük ölçüde etkileyerek, hayattan keyif almadan yaşamasına neden olan bir durumdur. Hüzünlü bir mizaç şeklinde yavaşça ilerleyen ruhsal bir hastalıktır. Bu hastalar, kendini büyük bir keder içinde hissetmektedir. Kendini değersiz hisseden melankoli hastası, yaşadığı ızdırap ve korkunç acının sona ermesini isteyerek, intihara bile kalkışabilir. Böyle durumlar, bu hastalarda özellikle sabah saatlerinde görülmektedir. Bu hastaların gözetim altında tutulmaları, ya da hastaneye kaldırılarak tedavileri sağlanmalıdır. Nöbetlerle kendini gösteren bu hastalıkta, bir melankoli nöbetinin 6 ay sürebildiği, hatta bazı durumlarda da 2-3 yıl sürmesi söz konusudur. Ne zaman yeni bir nöbetin geleceği bilinemez.
Belirtileri: Melankoli rahatsızlığında kalıtımsal etkenler en önemli nedenlerden biridir. Özellikle, kısa boylu, kilolu ve yuvarlak yüzlü kişilerde daha sık görülmektedir. Sebepsiz bir şekilde ortaya çıkabildiği gibi, birçok farklı durumlarda da görülebilmektedir. Örneğin, gerginlik ya da çatışmalar söz konusu olduğunda da bu tablo görülebilmektedir. Bunun dışında, uyku bozuklukları, bitkinlik, yorgunluk, keyifsizlik hali, iştah bozuklukları, dikkati toplamada zorluk, karar vermekte zorlanma, hatırlamada güçlük, sinirlilik hali, çok kolay ağlayabilme, değersizlik duygusuyla birlikte suçluluk hissi, intihar düşünceleri ya da intihar girişimi, alkol ya da ilaç bağımlılığı, eklemlerde ağrı, kas ağrıları gibi belirtiler de görülebilmektedir.
Tedavi: Kişiyi olumlu etkileyecek ve ruh halinde iyileşme sağlayabilecek ilaçlar kullanılmaktadır. Tedavide, bir psikiyatrist yardımına ihtiyaç duyulmaktadır. Depresyonun gizlenmiş hali olarak da nitelendirilen melankoli hastaları için, öncelikli amaç eski sağlığına kavuşmasının sağlanmasıdır. Uygulanan ilaç tedavisiyle, vücutta meydana gelen birçok belirtinin azalması sağlanmaktadır. Hastanın kendine olan güvenini yeniden kazanmasını sağlamak ve yaşama daha keyifli bakabilmesini için çaba gösterilmektedir. Hastanın en iyi şekilde dinlenmesi için açık hava ya da temiz bir çevrede yaşaması için uğraşılmalıdır. Hastanın günden güne toparlanmaya başlaması, kilo alması, uykularının da düzene girmesi, kendini daha canlı ve enerjik hissetmesi de iyileşmeye başladığının göstergesidir.