Mersin, Myrte, Myrtus communis

MERSİN

Ağaç | 1-5m | 5-8 Aylar | Ça,Ho,Na | Yaprakları

Mersin, Myrte, Myrtus communis L.
Bahar
Murt
Akdeniz mersini

Familyası: Mersingillerden, Myrtengewachse, Myrtaceae

Drugları: Mersin yaprakları: myrti folium
Mersin eter yağı: myrti aetheroleum
Mersin yaprağının çayı ve naturel ilacı yapılır ve de mersin yaprak ve sürgünlerinin su buharı ile damıtılarak eter yağı(esansı=uçucu yağı) elde edilir.

Giriş: Mersinin dünyada bilinen iki türü mevcuttur ve bunlardan en çok kullanılanı Akdeniz mersini, myrtus communis ve güney Amerika mersini, myrtus mucronatadır. Akdeniz mersinini ayrıca ona yakın alt türü vardır ve bunlar son yıllarda kültür bitkisi olarak geliştirilmiştir. Mersin Akdeniz ülkelerinde takriben 2500 yıldır kullanılan ve bilinen bir bitkidir. Latince communis toplu, birlikte yaşam anlamına gelir.

Botanik: Mersin 1-5m boyunda bazen fundalık, bazen küçük bir ağaçlık şeklinde oldukça sık çatallaşan ve çok sık yapraklıdır. Yaprakları: taze sürgünlerindeki yaprakları karşılıklı bir sonrakiyle çapraz, açık parlak yeşil ve eski yaprakları koyu yeşil, derimsi 1-3cm uzunluğunda 0,5-1,5cm eninde yumurta ve mızrak şeklinde uzu sivrice ve kenarları bü¬tündür. Çiçekleri beyaz oval veya yumurta şeklinde beş parçadan oluşur ortada 30-40 adet beyaz renkte ucunda küçük topuzcukları bulunan döllenme tozluklarında meydana gelir. Meyveleri yuvarlak veya yumurta şeklinde, bezelye büyüklüğünde, mavimsi siyah veya nadiren beyaz renktedir. 

Yetiştirilmesi: Vatanı Akdeniz ülkeleri olan mersin Türkiye’nin Akdeniz ve ege bölgesinde yabani olarak yetişir ve bu bölgelerde yetiştirmek problem değildir. Türkiye’nin kışları sert geçen bölgelerinde mersin süs bitkileri gibi içeri alınır ve sıcak aylarda balkona çıkarılır.

Hasat zamanı: Mersin sürekli yeşil olduğundan yaprakları her mevsim toplanarak değerlendirilebilir. Fakat en uygun olduğu zaman mayıstan eylüle kadardır. Zira bu aylarda daha fazla eter yağı içerir. Mersin yap-rağındaki uçucu yağ 160-180C°’de su buharı ile damıtılır. Hemen hemen diğer tüm bitkilerde ise eter yağı 35-45C°’de damıtılır. 

Birleşimi: Mersin yapraklarındaki maddeler önemine göre şöyledir.
a) Mersin yaprakları; eter yağ türevleri(esansı=uçucu yağ) %0,3-0,7 arasında olup en önemlileri: 1,8-cineol %15-45, α-pinen %15-40 myrtenylacetat %5-20, linalool %2-19, limonen %4-10, myrtenol %1-5, α-terpineol %2-12 ve az miktarda geraniol, nerol, metileugenol ve geranylacetat içerir.
b) Taninler %14-20 arasında olup bunun takriben yarısı suda çözülerek; gallasasit, ellagasit ve elagitaninler ortaya çıkar. 
c) Flavonlar ve flavonitler; kampferel ve myricetin ile bunların glikozitlerini içerir. 
d) Floroglukin türevleri: myrtucommulon A ve B içerir.

Tesir şekli: Balgam söktürücü, iltihapları önleyici, salgı arttırıcı, anti-septik, dezenfektan, göğsü yumuşatıcı, damarları büzücü, kandaki şekeri düşürücü ve su toplamasını(ödem) önleyici özelliklere sahiptir.

Araştırmalar: 
1) Nefes yolları rahatsızlıklarından akut ve kronik bronşit ve sinüziti olan 1807 hasta üzerinde 204 ayrı muayenehanede doktorlar tarafından tedavi denemesi yapılmıştır. Bir gruba bitkisel ilaç olan mersin yap¬rak ekstresinden elde edilen kapsül ve diğer gruba kimyasal ilaç ambroxol verilmiştir. Tedavi süresi sonucunda bitkisel ilacın daha etkili, kaliteli ve yan etkisiz olduğu belirlenmiştir.(Nhp. 9.95.1290)
2) Polonya’da toplam 676 sinüzit akut ve kronik bronşitten rahatsız olan hastalar üzerinde 40 klinik ve muayenehanede tedavi denemesi yapılmıştır. Bu araştırma ve deney sonucunda 
a) Birinci haftanın sonunda mersin kapsülünü plaseboya göre etkili olduğu
b) İkinci hafta sonunda hastalardaki gece öksürüklerinin %90lar oranında önlendiği,
c) Mersin kapsülünün kimyasal antibiyotik cephalosporin kadar etkili olduğu tespit edilmiştir.
3) Almanya’nın Saarland eyaleti, Hamburg şehrinde 330 sinüzitli hasta üzerinde Prof. Dr. Med. P. Federspil ce ekibi mersin kapsülü ile tedavi denemesi yapmış ve hastalarını iyileştirmiş. (Nhp. 12.95.1840)
4) Bronşit, sinüzit, larenjit(gırtlak iltihaplanması) ve öksürük gibi rahatsızlıkları olan 511 çocuk üzerinde mersin kapsülü ile tedavi denemesi yapılmış ve hastalar iyileşmiştir. (pohl-boskamp,ZP.5.98.283)
5) Ben 05.09.1998 de botanik bahçeden bir mersin ağacı aldım ve üç hafta süreyle çayını içtim.

Kullanılması:
a) Araştırmalara göre; akut ve kronik bronşit, sinüzit, larenjit ve ök-sürük gibi nefes yolları rahatsızlıklarına karşı kullanılır.
b) Halk arasında; bronş nezlesi, bronşların genişlemesi (bronşektazi), akciğer kabarcıklarını tahrip olması(emphysembronchitis) akciğer mantarları(pneumomyhose), akciğerin taş tozu toplaması(silikoz), burun boşluğu derisinin iltihaplanması ve nezlesi, şeker hastalığı ve bel soğukluğuna karşı kullanılır. Haricen yara, çıban, sivilce ve akne¬lere demi sürülür veya lapası sarılır.

Çay: Kurutulmuş ve ince kıyılmış mersin yapraklarından iki kahve kaşığı demliğe konur ve üzerine 300-500ml kaynar su ilave edilerek 5-10 dakika hafif ateşte kaynatılır. Kaynatılırken demlik, kazan vb. kabın iyi kapalı olması gerekir. Aksi halde eter yağı 160-180C°’de uçarak yok olur. Normalde eter yağı 38-45C°’de buharlaşır, fakat mersin yaprak¬larının yapısındaki eter yağı farklıdır.

Çay harmanları: içinde mersin yaprağı bulunan çay harmanları hafif ateşte kaynatılır.

Sinüzit çayı
>25g mürver çiçeği
>25g kekik otu
>20g ıtır kökü
>20g mersin yaprağı
>10g çentiyan kökü

Bronşit çayı
>20g sinirli ot
>20g kekik otu
>çuha kökü
>20g mersin yaprağı
>20g ıtır kökü

Öksürük çayı
>25g keklik otu
>25g hatmi kökü
>20g sinirli ot
>10g meyan kökü
>20g mersin yaprağı

Sinüzit çayı
>20g mürver çiçeği
>20g çuha çiçeği
>20g mine otu
>20g keklik otu
>10g çentiyan kökü
>10g mersin yaprağı

Bronşit çayı
>20g sinir otu
>20g keklik otu
>20g mersin yaprağı
>20g hatmi kökü
>20g hır kökü

Akut ve kronik bronşite karşı çay
>30g keklik otu
>30g sinirli ot
>20g çuha kökü
>20g mersin yaprağı

Aromaterapide: Mersin yaprakları 160-180C°’de su buharı ile damı-tılarak eter yağı elde edilir. Mersin yağından(mersin eter yağı=mersin esansı) ve kısaca myrtolda denir. 1-2 damla bir kesme şekerine dam-latılarak alınır veya bir kahve kaşığı bala 1-2 damla karıştırarak alınır. Haricen çıban, sivilce ve akneye 1-2 damla sürülür.

Homeopati: mersinin çiçekli ve sürgün yapraklarından 50 gram ince kıyılarak bir şişeye konur ve üzerine 500ml %70lik alkol ilave edilerek 8 hafta süreyle güneş ışınlarından uzakta muhafaza edilir. Bu süre so¬nunda süzülerek elde edilen tentüre homeopatide ‘myrtus communis’ denir. Ve tentürden günde 3-4 defa 6-8 hafta süreyle alınır. 

Hastalığın belirtisi(semptom): 
1) Akciğerin ucu ağrıyorsa, iltihaplıysa,
2) Kuru ve sürekli öksürük, sol kürek kemiği hep batıyormuş ve yakıyormuş gibi ise,
3) Sol akciğerde verem belirtisi varsa mersin kullanılır. Mersin tentürü pek yaygın değildir.

Yan tesiri: Tarife uyulduğunda mersin yaprağının bir yan tesiri yoktur. Fakat mersin eter yağının(myrtol) dikkatli kullanılması gerekir. Çok uzun süre ve aşırı dozajda mersin yaprak çayı mide ve bağırsak rahatsızlıklarına ve de uykusuzluğa neden olabilir.

B) Yalancı mersin, Falsche Myrte, Luma Apiculata L.
Vatanı Avusturya olan bu bitki botanik olarak mersine benzer fakat diğer özellikleri mersine benzemez ve kullanılmaz.