Mezeryon, Seidelbast, Daphne mezereum

 MEZERYON

Funda | 0,4-1,2m | 3-4 Aylar | Kabukları | Çok Zehirli

Mezeryon, Seidelbast, Daphne mezereum L.
Mazeriyon
Mezarcı
Dafne
Kuduz ağacı
Diş ağrısı odunu
Boyun odun
Yılan meyvesi

Familyası: Mezeryongillerden, Seidelbastgewaechse, Thymelaeaceae.

Drugları: Mezeryon kabuğu: Mezerei cortex Mezeryonun gövde ve dal kabukları Tentür ve Natürel ilaç yapınla kullanılır çok zehirli olması nedeni ile çayının içilmesi mahzurla olabilir.

Giriş: Mezeryongillerin bilinen 50 türü mevcuttur ve bunlardan Ma¬zeryon Tentür ve Natürel ilaç yapımında kullanılır. Ayrıca Dağ Mezeryonu;D. Alpina, Tüylü Mezeryon;D. Cneorum, Şeritli Mezeryon; D.stridata, Havadana; D.oleoides ve Defne Mezeroynu; D.laureola ve Kurt bağı; D.pontica’yı sayabiliriz. Kurt bağının çiçekleri sarımsı çiçekleri sarım¬sıyeşil ve meyveleri 6-8m çapında siyah renklidir. Dağ mezeryonunun çiçekleri beyaz, yaprakları uzunlamasına ovaldir. Havadana yaprakları tüylü oval 1-2,5cm uzunluğunda çiçekleri beyaz, meyvesi turuncu kırmızımsı ve 4-6mm çapındadır. Defne mezeryonu sarımsı yeşil renkli, yaprakları parlak, derimsi, kenarları bütün ve yeşil renklidir. Latince mezereum kelimesinden türemiştir ve mazerium öldürmek anlamına gelir. Bundan da mezeryonun ne kadar zehirli olduğu anlaşılır. Türkçe kuduz ağacı denir çünkü bu bitkiden yiyen hayvanlar ya delirir ya da ölür bu nedenle de hayvanları bu ağaca yaklaştırmamak gerekir. Meyvesinin aşırı zehirli olmasından dolayı yılan meyvesi de denir ayrıca diş ve boyun ağrılarına iyi geldiğinden diş ağrısı odunu veya boyun odunu da denir. Tarihte ilk defa Araplar sonra Romalılar tarafından kullanılan bitki Hahnemann tarafından cıva zehirlenmesine karşı kullanılmıştır. Vatanı Avrupa, Türkiye (Rize), Kafkaslar, Türkistab ve Rusya olan bitki zamanla ılıman ülkelere yayılmıştır. Çok zehirli olması nedeni ile hemen hemen çiftçiler tarafından yok edilen bitki korumaya alınmıştır ve Avrupa’da özel koruma altındadır. 

Botanik: Mezeryon 40-120cm boyunda, ince çubuklar şeklinde, yaprak ve çiçekleri dalların ucundadır. Yaprakları değişken sırayla dizilmiş olup üst kısmı koyu yeşil, alt kısmı grimsi yeşil, ince uzun ters yumurta veya ters mızrak şeklinde ve kısa saplıdır. Çiçekleri koyu pembemsi veya kan renginde 4 taçtan meydana gelir ve taçlar yumurta şeklinde olup uçları sivrice ve göbekte 4 adet döllenme tozluğu bulunur. Dalların uç kısmı 5-20çiçekten meydana gelen demet şeklindedir. Meyveleri koyu kan kırmı¬zı-sı renkte bezelye büyüklüğünde ve tek çekirdeklidir. Meyvelerinden 8-10adeti bir çocuğu öldürebilir.

Yetiştirilmesi: Vatanı ılıman Avrupa, Türkiye, Türkistan ve Kafkaslar olan bitki Türkiye’nin Marmara, İç Anadolu, Karadeniz ve Doğu Anadolu bölgesinde rahatlıkla yetiştirilebilir. Fakat hayvan ve insanların mey¬ve¬sini veya yapraklarını yememesi için uygun bir ortamın seçilmesi gerekir. 

Hasat zamanı: Mezeryon çiçek açmaya başlamadan toplanan dal ve gövdenin kabukları soyulur, kurutulur, şayet tentürü yapılacak ise taze kabuklşarı ince kıyılır ve şişeye konur. 

Birleşimi: Birleşimindeki maddeleri önemine göre şöyle sıralayabiliriz;
a) Cumaringlikozitler; Daphnin (=Daphnetin-7-glikozit), Daphnorin (=Daphnoretin-7-glikozit) ve Cumarinler; Aesculin, Scopoletin, Umbelliferon ve Daphnetin (Dafnetin)
b) Diterpenler; %0,02 Dapnetoxin (Dafnetoksin) ve çok az miktarda Mezerein (meyvesinde %0,04 oranındadır.)
c) Ayrıca Malik asit, Trihydroksiflavonit, Fenolglikozit, β-Sitosterol ve minerallerden Kalsiyum içerir. 

Araştırmalar: Mezeryonda yapılan araştırmalar oldukça azdır ve bunlar-dan birini 1850’lerde Hahnemann diğerini ise 1968’de LAKIN ve ekibi yapmışlardır. 
1) Hahnemann Mezeryon kabuk tozu ile yaptığı araştırmada bitkinin müshil yapıcı, kusturucu, ödem ve melankoliyi iyileştirdiği ve cıvayı vücuttan atıcı özelliklere sahip olduğunu tespit etmiştir. (LBH.II.243)
2) LAKIN ve ekibi yaptıkları araştırmalarda Mezeryonun birleşimindeki Daphninin (Dafnin) kan pıhtılaşma süresini uzattığını ve Mezerein’in deriyi tahriş ederek içi sıvı dolu kabarcıklara (vezikül=vesikant) sebep olduğunu tespit etmişlerdir. (Age)
3) Başıma kan hücumu başımın ve yüzümün bir yandan yanarken diğer yandan kalça, uyluk, bacak ve ayaklarım ağrıyor, sızlıyor ve hatta kemiklerim bile sızlıyordu. Limon ve papatya kullanmaya başladıktan sonra yorgunluk ve baş ağrılarım azaldı. Fakat kemiklerimdeki sızla¬ma geçmiyordu. Bunun üzerine Mezeryon tentürü kullanmaya baş¬ladım ve kemiklerimdeki sızılar geçti fakat baş ve yüzümdeki ateş ve ayaklarımdaki buz gibi soğumaya karşı önce Altın çiçek tentürü kullandım. 28.11.00 fayda vermeyince Şerbetçi ot tentürü kullandım. (04.12.00) 

Tesir şekli: Antiseptik, iltihapları önleyici, yaraları iyileştirici, kaşıntı önle-yici, terletici, müshil yapıcı, idrar söktürücü ve ağrıları dindiricidir. 

Kullanılması:
a) Homeopati’de; aşırı kaşıntılı, iltihaplı ve kabuklu ekzema, ruhya (em-zikli çocukların başında beyaz kepeğimsi kabuklu yaralar), zona hastalığı, Exotosen (kemik üzerindeki kemiksi fazlalıklar), kemik ağ¬rı-ları, kemik iltihabı ve ülseri, kemik erimesi, kemik zarının iltihaplan-ması (periostit)kaburgalar arası ağrı (intercostalnevraji), yüz kasları (trigeminus), göz kasları (cillar) ve diş ağrıları (diş nevrajisi) ve Cira zehirlenmesine karşı kullanılır. Yara olmadan da vücudun çeşitli yer-lerindeki kaşıntılar. Öksürük, bronşit, boğmaca, baş ağrısı, zona has-talığı, kasromatizması, boyun ağrısı, bezelerin şişmesi, boyundaki bezelere karşı özellikle etkili olduğudur.
b) Halk arasında; eskiden halk arasında romatizma ve Civa zehirlen-mesine karşı kullanılmıştır.

Çay: Çok zehirli olması nedeni ile çayının içilmesi mahzurludur, fakat zorunlu hallerde Mezeryon kabuğu veya Kabuk tozundan 0.5-1 grama 300-400ml kaynar su ilave edilir 5-10dk beklendikten sonra bu demden sabah, öğle ve akşam içilir.

Homeopatide: Taze Mezaryon kabuğundan 20gr ince kıyıldıktan sonra bir şişeye konur ve üzerine 100ml %70’lik alkol ilave edilir. Şişe iki günde bir çalkalanır. Güneş ışınlarından uzakta muhafaza edilir, 4-6hafta son¬ra süzülerek Homeopati’de <<Mezereum>> ismi ile anılan tentür elde edilir. Bu tentürden 1ml 99ml %70’lik alkolle karıştırıldıktan sonra an¬cak kullanılabilir. Aksi halde çok zehirli olması nedeni ile zarar ve¬rebilir. Bu tentür D3 diye adlandırılır ve günde 3-4defa 3-5damla alınır.

Hastalığın belirtileri (semptom):
1) Soğuk havaya karşı aşırı duyarlı ise
2) Kaşıntıdan sonra başka bir yerin kaşınması yani kaşınan noktanın değişmesi
3) Uzun kemiklerde ve kemik zarlarında yakıcı ağrı
4) Dişlerin uzunmuş hissi
5) Kronik deri kabartıları yaz aylarında ortaya çıkıyorsa
6) Donma, titreme ve ağrıyan yerlerin soğuk hissedilmesi
7) Göz, yüz, kaburga ve dişlerde sinirsel ağrılar (nevralji)
8) Frengi hastalığı ve cıva zehirlenmesinin etkilerine karşı 
9) Karında ve de el üzerinde küçük esmer benekler var ise
10) Hafıza zafiyeti
11) Deri yanıyormuş gibi ve kaşıntılı ise
Mezeryon tentür gerekir. 

Yan tesirleri: Kabukların çıplak elle dahi toplanması zehirlenmeye ne¬den olabilir. Çocukların 4-5, büyüklerin 8-10 meyve yemesi ölümlerine neden olabilir. Bu nedenle çok dikkat etmek gerekir. Mezeryonun olduğu yerde hayvanlar otlatılırsa hayvanlar ya delirir ya ölür. Bu nedenle ağacın özel korunmaya alınması gerekir.