Ödem vücudun sıvı toplayarak, şişmesidir. Küçük kan damarları çevre dokulara sıvı sızdırır. Özellikle, yüz, eller, kollar ve bacaklarda şişme olur. Şişkinlik tüm vücutta olabileceği gibi tek bir bölgede de olabilir. Kadınlarda görülme sıklığı daha fazladır.
Tuzlu gıdalar ve yeterli miktarda su tüketmemek, şişkinliği tetikler. Özellikle hamileler, B6 vitamin eksikliği olanlar, böbrek hastaları, magnezyum eksikliği olanlarda görülür.
Ödem Nedir Ve Neden Olur?
Pek çok kişi tarafından ‘’Ödem nedir ve neden olur sorusu’’ merak edilir. Ödem, vücudun tamamı ya da belirli bir bölgesindeki sıvı birikmesidir. Sızan sıvı birikir ve dokuyu şişirir. Bu sıvıyı fazla tüketilen tuz tutar. Tuz dışındaki diğer nedenler şöyledir;
Hormonsal değişimler
Adet dönemi
Hamilelik
Karaciğer ve böbrek hastalığı
Pozisyon değiştirmeden yatmak veya oturmak
Troid hastalığı
Beslenme bozukluğu
Ödeme Neden Olan İlaçlar
Östrojen ilaçları
Diyabet ilaçları
Tansiyon ilaçları
Nonsteroidal antiinflamatuar ilaçları
Streoid ilaçları
Ödeme Neden Olan Hastalıklar Nelerdir?
Ödem, yukarıda yazılı olan nedenler dışında bazı hastalıklardan da oluşabilir.
1- Karaciğer sirozu
Karaciğerde olan rahatsızlıktan ötürü karın boşluğu ve bacaklar şişer.
2- Böbrek hasarı
Böbreklerdeki kan damarları hasar gördüğünde, kanda protein seviyesi düşer.
3- Böbrek hastalığı
Böbrek hastalığında idrar yoluyla sodyum ve sıvı gönderilemediğinden, göz ve bacaklar şişer.
4- Kalp yetmezliği
Kalbin pompalama gücünü kaybetmesi ya da zayıflaması sonucu, ayak, ayak bilekleri ve bacaklarda şişme olur. Tedavi edilmediği takdirde akciğeri de etkiler.
5- Protein eksikliği
Beslenme bozukluğu veya uzun süren diyetlerde protein eksikliği sonucu vücutta şişmeler meydana gelir.
6- Bacak damarlarında hasar
Bacak damarındaki hasar kan akışını engeller. Kanın bölgeye yayılmamasından dolayı bacaklar şişer.
Ödem Nasıl Anlaşılır, Belirtileri Nelerdir?
Ödem tanısı için hasta, öyküsünü anlatır ve muayene olur. Bunların dışında; röntgen, ultrason, manyetik rezonans görüntüleme, kan ve idrar testi yapılabilir. Hastalığın belirtileri ise aşağıdaki gibidir.
Şişkinlik ve ağrı
Şiş olan bölgelerde hareket kısıtlığı
Solunum yollarında güçlük
Dokularda bozulma ve ciltte gerginlik
Şiş olan bölgelere dokunulduğunda çukurluk oluşması
Karın bölgesinde büyüme
Göğüs sancısı
Ödem Nasıl Tedavi Edilir?
Ödem tedavisinde öncelik hastalığın nedenini saptamaktır. Sonrasında vücuttan sıvıyı atan, idrar söktürücü ilaçlar(diüretik) verilir. Bunun yanı sıra doktor kontrolünde çeşitli egzersizler ve masajlar tedaviyi destekler. Ayrıca hastaya beslenme programı hazırlanır.
Ödeme Nasıl Atılır? Ödem Atma Önerileri
1- İşlenmiş gıda alımını azaltın
Konserve, dondurulmuş veya ısı görmüş gıdalar (salam-sucuk) tüketmeyin. Mümkün olduğu kadar evinizde yemek yapın.
2- Kafeinli içecekler ve tütünden uzak durun
Kafeinli içecekler, tütün ve alkol vücut şişkinliğine neden olur. Daha fazla su içmeyi gerektirir.
3- Bol su için ve egzersiz yapın
Ödem atma konusunda en iyi yollardan biri egzersizdir. Hareket sıvı birikimini azaltır. Her gün en az 6-8 bardak su içmeyi ihmal etmeyin.
4- Masaj yapın ve bitki çayları için
Bitki çayları idrara sık çıkmayı sağlar. Böylelikle şişkinliğe neden olan sıvı miktarı azalır.Doktor kontrolünde yapılan lenfödem masajları, vücut şişkinliği şikâyetlerini azaltır.
5- Destek çorapları kullanın
Destek çorapları sayesinde dokularda oluşan sıvı birikimi önlenir. Eczane veya medikal ürün satan mağazalardan satın alabilirsiniz.
6- Tuzu azaltın ve et tüketimine dikkat edin
Kurutulmuş, soğuk ve kırmızı etlerde tuz oranı yüksektir. Günlük tükettiğiniz tüm besinlerde tuz miktarını düşürün. Ödem tuzu sever.
7- Dengeli ve sağlıklı beslenin
Ödem atma ve genel sağlığımız için beslenmemize dikkat etmeliyiz. Tuz oranı bakımından düşük olan sebze ve meyveleri bol tüketilmesi gerekir. Kabak, pancar, pırasa, yeşil fasulye, kuşkonmaz, üzüm gibi sebze ve meyveler harika bir seçim olabilir.
8- Potasyum içeren besinleri tüketin
Potasyum bakımından zengin avokado, muz ve domates gibi besinler idrar üretimini artırır.
9- B6 vitamini tüketin
B6 vitamini, vücutta fazla miktarda olan suyu emer. Patates ve ceviz B6 vitamini bakımdan zengin besinlerdir.
10- Magnezyum içeren besinleri tüketin
Fındık, yeşil sebzeler ve kepekli tahıllar, magnezyum zengini besinlerdir. Vücudun su oranını dengeler ve fazla su miktarını düşürürler.
11- Kollarınızı ve ayaklarınızı kaldırın
Ayaklarınızı yukarıya kaldırmak, kan akışını hızlandırır. Gün içinde ayaklarınızı yüksek bir zemine koyarak, dinlenin. Kollarınızı başınızın hizasında yukarı kaldırın. 30 dakikada bir 5’er dakika uygulayın.
12- Hareketsiz olmayın
Hareketsiz kalmak vücudun su toplamasına neden olur. Sürekli oturmamaya çalışın.
Hangi Besinler Ödem Attırır?
Hafif şişkinlik yaşayanlar, hangi besinler Ödem attırır diye merak eder. Başka sağlık sorunu olmayanlar için bu besinleri sizler için derledik.
Yoğurt; Yoğurt, prebiyotik içerir. Ödem söktürücü olan yoğurdun doğal hazırlanması gerekir.
Ananas; Ananas meyvesi yüksek lif içerir. Hem kilo verdirir hem de fazla sıvıyı atar.
Maydanoz; Maydanoz Ödem atma konusunda en başarılı yeşil sebzelerdendir. Çiğ yiyebilir ya da kaynatıp suyunu içebilirsiniz.
Salatalık; Salatalık, su ihtiyacını karşılamada etkin bir sebzedir. Şişkinliği alır, idrar miktarını arttırır.
Nar; Narın içinde çözüntücü maddeler bulunur. Bu maddeler sayesinde fazla sıvı miktarını atar.
Diğer Besinler; Ödem söktürücü diğer besinler şunlardır; Muz, kivi, ıspanak, roka, lahana, soğan, sarımsak ve kabaktır.
Ödem Attıran Bitkisel Çaylar Nelerdir?
Ödem sorunu için bazı bitkisel çayları tüketebilirsiniz. Böylelikle şişkinliğinizi alıp, sizi rahatlatacaktır. Bunlar; kakule çayı, rezene çayı, maydanoz çayı ve papatya çayı olabilir.
Ödem Attıran Kür Tarifi
Malzemeler;
2 bardak su
35 adet kiraz sapı
Uygulama: 35 adet kiraz sapını 2 bardak suyun içinde kaynatın.5 dakika sonra süzün. Kiraz suyunu kahvaltıdan ve öğle yemeğinden 2 saat sonra için. Ödem söktürücü bu kürü hafif şişkinlikler için deneyebilirsiniz.
Ödem Attıran Kür Tarifi
Malzemeler;
3 bardak su
Bir tutam mısır püskülü
5 adet kiraz sapı
6 adet kurutulmuş maydanoz
2 adet karanfil
Bir çay kaşığı kadar kurutulmuş çay yaprağı
Uygulama:
Tüm malzemeleri 3 bardak suyun içinde 6 dakika kaynatın. Ilıdıktan sonra süzün. Kahvaltıdan ve akşam yemeğinden 1 saat önce tüketin.
Ödem, vücutta şişlikler meydana getiren rahatsız edici bir hastalıktır. Hafif düzeyde şişkinler için evde pratik çözümler bulabiliriz. Beslenme alışkanlıklarımızı değiştirebiliriz ve spor yapabiliriz. Fakat orta ve yüksek şiddette olanlar için sağlık kurumlarına başvuru yapılması gerekir. Bu tür şikâyetleriniz varsa, hastanelerin Nefroloji ve Dâhiliye polikliniklerine başvuru yapmanızı öneririz.