Hangisi daha salkl, klima m, pervane mi, vantilatr m?
– Tercihe gre hepsi kullanlabilir. Burada nemli olan, cihaz doru kullanmak. rnein darda 40 derece scaklk varken, klimann derecesini 18e ayarlamak doru bir yaklam olmaz. Dardaki scaklkla klimal ortamdaki scakln arasnda en fazla yedi derece fark olmas gerekiyor. Ayrca klimann ayarnn yksekte deil dkte tutulmas da nemli. Vantilatrlerse dorudan kiiye dnk tutulmamal. Cihaz, evreyi taramal ve mutlaka orta iddette almal.
Peki yanl kullanm bizi nasl hasta ediyor?
Klimalarn dzenli olarak bakmlarnn yaptrlmas, filtrelerinin temizlenmesi gerekir. Klima yoluyla bulaan lejyoner hastalnn bakterisi nemli ortamlarda, akarsu ya da gllerde yaar ve bu ortamlarda uzun sre canlln koruyabilir. Bakteri bu zellii nedeniyle klima sistemlerinde de yaayabiliyor ve bu sistemde oluan aerosollerin ortamda bulunan insanlarca solunmas sonucu akciere yerleerek hastala neden oluyor. Bu, hafif bir st solunum yolu enfeksiyonundan lmcl seyreden zatrreye kadar deiebilen bir hastalk. Bu hastalk dnda, zellikle iyi temizlenmeyen klimalarda reyebilecek kf mantarlar da alerjik rinit ve alerjik astma sebep olabilir.
NASIL HASTALANIYORUZ?
Nroloji Uzman Emel Gkmene gre yanl klima kullanm, tmenin yan sra migreni de tetikliyor, hatta yz felcine neden olabiliyor
* Scak ortamda kaslar gever, pelte gibi olur, terleriz. Klimal ortama getiimizdeyse soumayla kaslarda spazm artar. zellikle terimiz kururken boynumuzu, ense kaslarmz soutur. Buna bal olarak da ba arlarmz artar. Migrenli olanlarda hava deiimlerinin ataklar tetikledii biliniyor. Klimal ortamlar migren atan da tetikler.
* Klimann souk ortam ve kapal hava sistemiyle filtrelerinde biriken bakteriler sinzite neden olabilir. Bu ekilde de ba ars ban n ksmnda arlk eklinde ortaya kabilir. Bu arlardan korunmann yolu belki klimal ortamda bulunmamaktr ama bu kadar scakta imknsz. Daha ok nem alma gibi konumlarda altrmak etkili olabilir.
* Yz felci dorudan hava akmna maruz kalmakla balayabilir. Klimann byle bir riski olsa da dorudan akma maruz kalnmad srece kolay gelimez. Klimay srekli altrmak da doru olmad gibi yatak odasnda dorudan yatan stne gelen klima akm altnda uyumak da ok tehlikeli olabilir. Sabah boynunuz tutulmu uyanabilirsiniz. Yatak odasnda dorudan deil de, belki dier oday ap genel havay rahatlatmak iyi olabilir.
Klima veya benzeri bir rn edinmeden, eski usl serinlemek mmkn deil mi?
– Scak hava ykseldii iin st katlar altlardan daha scak olur. Bu nedenle alt katlara, varsa bodrum katna inmek zm salayabilir. Fazla s veren kaynaklar, rnein ampulleri, uzun sre ak kalan bilgisayarlar azaltmak gerekir. Ocak kullanmaya gerek kalmamas iin de taze ve i yiyecekler tketilebilir. Bunun yan sra idrar sktrc grevi yaptndan alkol ve kafeinden kanmak dehidratasyonu nlemek bakmndan faydal olacaktr. Serin du alnabilir, souk suyla dolu bir ieden su pskrtmek veya kovalara su doldurup ayaklarn slatlmas da dier tercihler olabilir. Gndz gnein ieri girip s yaymamas iinse perdeler veya panjurlarn kapatlmas gerekebilir.
Dardaki scaklkla klimal ortam arasnda olmas gereken scaklk fark
7