Çok Yıllık
0,2-1m
3-5 Aylar
Ça,Na
Kökü
Veba otu, Pestwurz, Petasites Hybridus
Kel otu
Kafa otu
Kırmızı veba otu
Kramp otu
Familyası: Veba kökü: petasitidis radix
Veba yaprağı: petasitidis folium
Veba otunun genellikle kökleri çay ve natürel ilaç nadirende yaprak*larından çay yapılır.
Giriş: Veba otunun bilinen 20 türü mevcuttur, fakat bunlardan sadece kırmızı veba otu tıbbi maksatla kullanılır. Bunun haricinde çok yaygın ola*rak beyaz veba otu petasites albus ve dağ veba otu, petasites para*doxus sayabiliriz. Beyaz veba otunun çiçekleri beyaz ve yapraklarının kenarlarında sivri dikenleri vardır ve de dağ veba otunun çiçekleri kır*mızımsı yaprakları yumurtamsı, üçgen şeklindedir. Petasos yağmur şap*kası anlamına gelir, çünkü yaprakları şemsiye gibi büyükçedir. Veba otu çok eskiden vebaya karşı kullanıldığından Türkçe veba otu diye anılır ve almanca veba kökü anlamına gelen pestwurz kelimesi ile anılır.
Botanik: Yaprakları kalp veya böbrek şeklinde 1mm uzunluğunda ve 60cm eninde olabilir. Kenarları sivri dişli, üstü koyu yeşil, altı grimsi yeşil ve tüylü, damarları ise beyazımsı yeşil ve derincedir. Çiçekleri 40cm uzunluğunda bir sap üzerinde 20-40 çiçek en üstten toplanmış olup geriden topuz görünümü verir. Önce leylaki kızıl renkli olan çiçekleri sonra bakırımsı esmer bir renk alır. Erkek bitkilerin çiçekleri kısa saplı ve sıkıca bir arada dişi çiçekleri ise uzun bir sap üzerinde ve seyrek olarak dizilmişlerdir. Köklerinin boyu 1,5m bulabilir ve 1-4 cm kalınlığında yer yer üzerinde yumru gibi düğüm noktaları vardır. Ve dışı esmer veya kahverengimsi renktedir.
Yetiştirilmesi: Yabani olarak nemli, sulu yerlerde göl, gölet ve ırmak ke*narlarında yeterince yetiştiğinden özel olarak sadece natürel ilaç üreten ilaç firmaları ve az miktarda botanik bahçelerde yetiştirilmektedir.
Hasat zamanı: Veba kökü sonbahar veyahut da çiçek açmaya başla*ma*dan mart ayında sökülür, temizlenir ve kurutulur. Veba kökünün birleşi*mindeki maddelerin çoğu iyice kuruduktan sonra oluşur. Bu nedenle taze kökleri daha az etkilidir.
Birleşiminde: Geniş bilgi: Şifalı Bitkiler ve Alternatif Tıp isimli kitabımızda mevcuttur.
Araştırmalar: Geniş bilgi: Şifalı Bitkiler ve Alternatif Tıp isimli kitabımızda mevcuttur.
Tesir şekli: Geniş bilgi: Şifalı Bitkiler ve Alternatif Tıp isimli kitabımızda mevcuttur.
Kullanılması:
A) Araştırmalara göre başta migren, baş ağrısı, bahar nezlesi, idrar yol*la*rındaki taş nedeni ile mesane ve böbrekte ağrı ve sancılara karşı kullanılır.
B) Komisyon E’ye göre: komisyon E 27.07.1990 tarih ve 138 nolu mo*nografi bildirisine göre veba kökü ve otu kramplı durumlar; kramplı baş ağrısı, kramplı mide, bağırsak ağrıları, üşütme hastalıkları, nefes yolları rahatsızlıkları pankreas, karaciğer ve safra hastalıklarına karşı kullanılır.
C) Halk arasında; karaciğer, safra, böbrek, mesane ve mide bağırsak kramplarına, baş ağrısı, migren ve kramplı adet haline ve sinirliliğe karşı kullanılır.
Açıklama: Veba kökü takriben 2500 yıldır kullanılmış ve herhangi bir yan etkisi görülmemiştir. Gerek ABD gerek Almanya’da yapılan modern klinik araştırmalarıda bunu belgelemiştir. Alman sağlık bakanlığının veba kökündeki PAnin kanserojen olabileceğine dair açıklama herhangi bir ilmi araştırmaya dayanmamakta olup, muhtemelen kimya fabrikalarının is*tek*lerine göre uygun bir genelge yayınlanmıştır. Basel üniversitesi farmakoloji enstitüsü tarafından ve phydopharmahon firması tarafından birlrşiminde çok az PA içeren veba ot türleri yetiştirilmiştir. İsviçre Bren şehrinde Oliver Thomet ve ekibi veba ot kökü ekstresinin histamin ve leuhotrinlerin(lökotrin) salgılanmasını frenlediği ve böylece bahar nez*lesini önlediğini yaptıkları araştırmalarda tespit etmişler ve alfred-vogel 2001 yılı ödülünü kazanmışlardır. (NH 4.02.9)
Çay: İki kahve kaşığı kurutuluş veba kökü demliğe konur ve üzerine 250-300 ml kaynar su ilave edilerek 5-10 dakika demlemeye bırakıldıktan sonra süzülerek içilir.
Çay harmanları:
Homeopati: Veba ot kökünün tozundan veya ince kıyılmış kökünden 20g bir şişeye konur ve üzerine %70lik etanol(alkol) ilave edilerek 4-6 hafta bekledikten sonra süzülerek homeopatide ‘petasin’ ismi ile anılan tentür elde edilir. Bu tentürden günde 3-5 defa 10-15 damla 4-8 hafta süreyle alınır. Yukarıdaki çay harmanları ile aynı şekilde tentür hazırlanır.
Yan tesiri: Birleşimi PA(pyrrolizinalkaloit) nedeni ile kansere sebep olabileceği iddia edilmiştir, fakat bu güne kadar böyle bir vaka görülmemiştir.